Σύντομη απάντηση – όχι. Το Πεντάγωνο είναι ο Νο. 1 ρυπαίνων με ορυκτά καύσιμα στον κόσμο και οι πολεμικές συγκρούσεις προκαλούν περιβαλλοντική καταστροφή.
Του ΤΕΝΤΙ ΟΓΚΜΠΟΡΝ, 21 Απριλίου 2023, Common Dreams
Μπορούν οι πολιτικές και οικολογικές οργανώσεις να πουν ειλικρινά ότι ηγούνται του αγώνα για την κλιματική δικαιοσύνη, χωρίς επίσης να είναι αδικαιολόγητα αντιπολεμικοί; Σύντομη απάντηση – όχι. Να γιατί.
Δεν μπορούμε να τερματίσουμε την κλιματική αλλαγή χωρίς να τερματίσουμε τον πόλεμο. Ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών είναι από μόνος του ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου και εκπομπός αερίων του θερμοκηπίου στον πλανήτη. Ο αμερικανικός στρατός και τα όπλα του, που αναπτύσσονται σταθερά για να εξασφαλίσουν την οικονομική κυριαρχία για τους λίγους, εξασφαλίζοντας παράλληλα πόνο για τους πολλούς, δεν έχουν θέση σε έναν δίκαιο και βιώσιμο πλανήτη. Τα εταιρικά συμφέροντα και οι φασιστικές, μιλιταριστικές τάσεις που οδηγούν την ανθρωπότητα σε σύγκρουση είναι ακριβώς τα ίδια που θεωρούν τη Γη μας, την ατμόσφαιρά της και την άφθονη ζωή της ως πόρο προς εκμετάλλευση για κέρδος. Τερματισμός του πολέμου σημαίνει τερματισμός της πολεμικής οικονομίας – του αποικιακού συστήματος εξόρυξης και εκμετάλλευσης που μας έφερε σε αυτό το χάος εξαρχής.
Το ότι ένας πιο ειρηνικός κόσμος θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα της ευρείας αλλαγής του συστήματος που ζητούν οι ακτιβιστές για το κλίμα δεν είναι τυχαίο. Όμως η θεωρητική διασταύρωση από μόνη της δεν αρκεί! Οι περιβαλλοντολόγοι και οι ακτιβιστές της κλιματικής αλλαγής πρέπει να δεσμευτούν ρητά για την ειρήνη. Ο πλανήτης μας εξαρτάται από αυτό.
Η αποστρατιωτικοποίηση είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για το κλίμα και για τα έμβια όντα εντός και εκτός των ζωνών πολεμικών συγκρούσεων.
Υπάρχουν ήδη πολλοί λόγοι για να αντιταχθούμε στον πόλεμο, όπως η απειλή της πυρηνικής καταστροφής, οι μαζικές απώλειες αμάχων, η βία κατά των γυναικών και η συγκέντρωση των φασιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων σε εταιρικά χέρια. Αλλά αν αυτό δεν αρκεί για τους ανθρώπους που κάνουν σημαντική δουλειά στον τομέα της κλιματικής δικαιοσύνης για να αντιταχθούν επίσης σε όλους τους πολέμους, τότε ας αναλογιστούμε επίσης τον μιλιταρισμό και την πολεμική οικονομία.
Το Πεντάγωνο είναι ήδη ο μεγαλύτερος θεσμικός εκπομπός αερίων από ορυκτά καύσιμα στον πλανήτη και οι συγκρούσεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μπορούν πάντα να συνδέονται με την κυριαρχία του οικονομικού κέρδους, ειδικά μέσω του ιδιωτικού ελέγχου των καυσίμων και των φυσικών πόρων. Ένας πόλεμος με την Κίνα, την οποία οι ΗΠΑ έχουν σταδιακά περικυκλώσει με εκατοντάδες στρατιωτικές βάσεις και όπλα, προκαλείται για οικονομικούς λόγους, καθώς η κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης κατασκευάζουν τη συναίνεση του αμερικανικού κοινού. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μόνο την αύξηση της χρηματοδότησης του Πενταγώνου (ήδη στα 858 δισεκατομμύρια δολάρια), αποσπώντας δισεκατομμύρια δολάρια από χρήματα των φορολογουμένων για υποδομές και όπλα που καταστρέφουν το κλίμα μας.
Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι κάθε λύση για την κλιματική αλλαγή υπάρχει ήδη. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση απλά δεν θα τις χρηματοδοτήσει όσο προτεραιότητά της είναι ο πόλεμος. Η αποστρατιωτικοποίηση είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για το κλίμα και για τα έμβια όντα εντός και εκτός των ζωνών συγκρούσεων.
Επί του παρόντος, το μέτρο της επιτυχίας μας ως χώρα βασίζεται στο πόσα μπορούμε να καταστρέψουμε και να εκμεταλλευτούμε. Ενώ οι βασικές αρχές του καπιταλισμού διδάσκονται στην Αμερική ως οικονομικός νόμος, αυτό δεν ισχύει σχεδόν καθόλου στην πραγματικότητα. Το οικονομικό σύστημα στο οποίο λειτουργούμε είναι μια επιλογή. Υπάρχουν και άλλες επιλογές. Το σπασμένο και προαιρετικό μας σύστημα –στο οποίο η εισοδηματική ανισότητα είναι στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών με τους φτωχούς να έχουν μικρή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και το κλίμα να πλησιάζει σε θανατηφόρα σημεία καμπής – καθοδηγείται από καπιταλιστές και ομοσπονδιακούς οικονομολόγους που λατρεύουν να μιλούν για το μέτρο του προσανατολισμένου στο κέρδος Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ή ΑΕΠ. Αυτό το μέτρο, το οποίο χρησιμοποιείται ως δείκτης της ευημερίας της χώρας μας, μας λέει το ύψος του οικονομικού κέρδους που παράγεται από την οικονομική δραστηριότητα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Κάτι που είναι αρκετά γελοίο όταν η ευημερία είναι προφανώς συνάρτηση πραγμάτων που δεν είναι ρευστά μετρητά, όπως είναι η ποιότητα της εκπαίδευσης, οι υγειονομικές υπηρεσίες και η βιοποικιλότητα.
Ουσιαστικά, σε μια οικονομία προσανατολισμένη στο ΑΕΠ, το μισό της δασικής κάλυψης μιας χώρας θα μπορούσε να καταστραφεί και το ποσοστό φτώχειας σε όλες τις μεγάλες πόλεις θα μπορούσε να διπλασιαστεί στη διάρκεια ενός έτους, αλλά όσο οι δισεκατομμυριούχοι συνέχιζαν να αυξάνουν τα κέρδη τους, η ψευδαίσθηση της προόδου θα επέμενε. Αλλά αν καταφέρουμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο μετράμε την πρόοδο σε αυτή τη χώρα, ίσως μπορέσουμε πραγματικά να επιτύχουμε κάποια. Ο Γνήσιος Δείκτης Προόδου (GPI) βασίζεται σε μια μέτρηση που δίνει αξία σε πράγματα όπως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα και η ασφάλεια των τροφίμων. Με το GPI σε ισχύ, νομοθέτες και ακτιβιστές θα είχαν την πιο αδιαμφισβήτητη εικόνα για το κόστος του πολέμου στους ανθρώπους και τον πλανήτη.
Και ποιο είναι το κόστος του πολέμου για το περιβάλλον; Πάρτε την τρέχουσα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε σε μαζικούς θανάτους και εκτοπισμούς, καθώς και περιβαλλοντικές ζημιές με εκθετικές αυξήσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από επιθέσεις με πυραύλους και εκρήξεις. Οι επιθέσεις σε υποδομές –σιδηρόδρομοι, ηλεκτρικά δίκτυα, πολυκατοικίες, αποθήκες πετρελαίου– οδήγησαν σε πόλεις-φαντάσματα καλυμμένες από απανθρακωμένα ερείπια και τοξικά πυρομαχικά.
Επιπλέον, η δολιοφθορά των υποθαλάσσιων αγωγών Nord Stream που προμήθευαν ρωσικό αέριο στη Γερμανία οδήγησε στην έκλυση 300.000 τόνων αερίου μεθανίου στην ατμόσφαιρα, παρόμοια με τις ετήσιες εκπομπές ενός εκατομμυρίου αυτοκινήτων. Σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, ήταν η μεγαλύτερη έκλυση εκπομπών αερίου μεθανίου που έχει καταγραφεί ποτέ.
Ο βομβαρδισμός των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής της Ουκρανίας, ιδιαίτερα του εργοστασίου της Zaporizhzhia , έχει αυξήσει τους φόβους για έκρηξη που θα εξαπλώσει την ραδιενέργεια σε ολόκληρη την Ουκρανία και πέρα από αυτήν.
Καθώς οι μάχες συνεχίζονται εδώ και ένα χρόνο χωρίς τέλος, η Ουκρανία προετοιμάζεται για περαιτέρω διαταραχή των τοπικών οικοσυστημάτων, δασικές πυρκαγιές, μαυρισμένα δέντρα, ατμοσφαιρική ρύπανση, διαρροές λυμάτων και χημική μόλυνση ποταμών και υπόγειων υδάτων στην γη της.
Εν τω μεταξύ, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει μεταλλάξει την παγκόσμια αγορά καυσίμων, με τις ρωσικές περικοπές στις εξαγωγές καυσίμων και τις δυτικές κυρώσεις να οδηγούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες να ξαναρχίσουν τη βρώμικη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα. Οι αμερικανικές εταιρείες έχουν επίσης εξασφαλίσει το χρήμα και την ισχύ ως αποτέλεσμα, αυξάνοντας δραματικά τις εξαγωγές τους φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Αυτά τα υπέρογκα κέρδη θα τροφοδοτήσουν την οικονομία των ορυκτών καυσίμων για τα επόμενα χρόνια.
Η χρηματοδότηση του ατελείωτου πολέμου είναι μια υπαρξιακή απειλή για την ανθρώπινη ζωή και μια από τις κύριες αιτίες της κλιματικής αλλαγής. Προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική δικαιοσύνη και να διασφαλιστεί ένα βιώσιμο μέλλον, οι κλιματικές και περιβαλλοντικές ομάδες πρέπει να υιοθετήσουν μια αντιπολεμική θέση για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Για να υπερασπιστούμε τη Γη, πρέπει να τερματίσουμε τους πολέμους.