Μια Παλαιστίνια περπατώντας με ένα μικρό παιδί, περνά μπροστά από ένα κατεστραμμένο κτήριο στην Khan Yunis ,Γάζα 8 Ιουλίου 2024
Elias Feroz
Μια συνέντευξη με τον Amos Goldberg
μετάφραση Ελέγκω Μανουσσάκη
Ιστορικός ο Amos Goldberg υπήρξε κορυφαίος επικριτής του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, τον οποίο αποκαλεί γενοκτονία. Σε μια συνέντευξη, είπε στον Jacobin γιατί ισχύει ο όρος – και γιατί η διεθνής κοινότητα πρέπει να αφυπνιστεί σε αυτήν την πραγματικότητα.
Mετά από εννέα μήνες από τις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου που σφαγιάστηκαν πάνω από χίλιοι Ισραηλινοί, δεν φαίνεται ακόμα το τέλος στην Παλαιστίνη. Ο πόλεμος του Ισραήλ στο όνομα της φυσικής εξάλειψης της Χαμάς έχει εξαλείψει μεγάλο μέρος της Λωρίδας της Γάζας σε ερείπια και έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, στη μεγάλη τους πλειοψηφία αμάχους. Ακόμα κι αν ο πόλεμος τελείωνε αύριο, μεγάλο μέρος της Γάζας θα ήταν ακατοίκητο για χρόνια.
Αυτό το νέο επίπεδο κλιμάκωσης - και η έκταση της καταστροφής στη Γάζα - έχουν πυροδοτήσει συζήτηση σχετικά με το εάν οι ενέργειες του Ισραήλ πρέπει να χαρακτηριστούν ως γενοκτονία. Αυτή ήταν η κατηγορία που εγείρει η υπόθεση της Νότιας Αφρικής ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, ενώ αργότερα προσχώρησαν η Ισπανία, το Βέλγιο και το Μεξικό. Το ερώτημα παραμένει αμφιλεγόμενο μεταξύ των ειδικών, αλλά όλο και περισσότεροι από αυτούς συμφωνούν ότι μια τέτοια αξιολόγηση είναι τουλάχιστον εύλογη. Στο ίδιο το Ισραήλ, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι ενωμένο πίσω από τον στρατό του. Αλλά σίγουρα υπάρχουν επικριτές του πολέμου.
Ο Amos Goldberg είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Εβραϊκής Ιστορίας και Σύγχρονης Εβραϊκής στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Τον Απρίλιο, ένα άρθρο του δημοσιεύτηκε στο Local Call, στο οποίο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα είναι γενοκτονικές. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλά για τις απόψεις και τα συμπεράσματά του σχετικά με τον πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη, την κατάσταση στη Δυτική Όχθη και το μέλλον Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Elias Feroz
Πριν από μερικές εβδομάδες, περιγράψατε τις ενέργειες του Ισραήλ ,στη Γάζα ως «γενοκτονία» κατά του παλαιστινιακού πληθυσμού εκεί. Μπορείτε να εξηγήσετε εν συντομία ποιον συγκεκριμένο ορισμό της γενοκτονίας εφαρμόζετε και γιατί πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να χρησιμοποιήσετε τον όρο για να περιγράψετε τι συμβαίνει στη Γάζα;
AMOS GOLDBERG
Έγραψα ένα άρθρο στα εβραϊκά με τίτλο «Yes, It Is a Genocide» σε ένα περιοδικό που ονομάζεται Sicha Mekommit, που σημαίνει Τοπική κλήση. Στη συνέχεια μεταφράστηκε στα αγγλικά και κυκλοφόρησε ευρέως.
Αναγνωρίζω ότι αυτός είναι ένας σοβαρός ισχυρισμός και δεν τον παίρνω ελαφριά. Μου ήταν πολύ δύσκολο να γράψω αυτό το άρθρο, γιατί αφορά και τους ανθρώπους μου και την κοινωνία μου. Ως μέρος αυτής της κοινωνίας, έχω και την ευθύνη για αυτό που συμβαίνει. Το μέγεθος των φρικαλεοτήτων και των καταστροφών στο Ισραήλ από τις 7 Οκτωβρίου ήταν άνευ προηγουμένου. Μου πήρε λίγο χρόνο για να μπορέσω να χωνέψω αυτό που συνέβαινε και να μπορέσω να αρθρώσω αυτό που έβλεπα να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μου. Αλλά μόλις δεις τι συμβαίνει, δεν μπορείς πια να σιωπήσεις. Ακόμα κι αν είναι οδυνηρό και οδυνηρό για μένα, τους αναγνώστες μου ή την ισραηλινή κοινωνία, η συζήτηση πρέπει να ξεκινήσει από κάπου.
“Αναγνωρίζω ότι πρόκειται για σοβαρό ισχυρισμό και δεν το παίρνω ελαφριά”. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί της γενοκτονίας, αλλά μόνο ένας είναι παγκοσμίως αποδεκτός και αυτός είναι ο ορισμός της Γενοκτονίας [The Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide], που υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ τον Δεκέμβριο του 1948. Είναι νομικός ορισμός, αλλά εξακολουθεί να είναι ασαφής και ανοιχτός σε ερμηνείες, γι' αυτό και επικρίθηκε και εξακολουθεί να επικρίνεται. Η σύμβαση περιγράφει τη γενοκτονία ως έγκλημα που διαπράττεται με σκοπό να καταστρέψει εν όλω ή εν μέρει μια εθνική, εθνολογική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα ως τέτοια. Η πρόθεση εξόντωσης είναι ζωτικής σημασίας — αν και δεν χρειάζεται να είναι πλήρης εκμηδένιση. μπορεί να είναι «εν όλω ή εν μέρει».
Ο ορισμός έχει επικριθεί για την παράλειψη άλλων κατηγοριών, όπως οι πολιτικές ομάδες, στις οποίες αντιτάχθηκε η Σοβιετική Ένωση. Με την ίδια λογική, η σύμβαση δεν διευκρινίζει την «πολιτιστική γενοκτονία», επειδή οι ΗΠΑ φοβήθηκαν ότι θα κατηγορηθούν ότι διέπραξαν γενοκτονία κατά του ιθαγενούς τους πληθυσμού. Η συμπερίληψη πολιτιστικών πτυχών στις συμβάσεις ήταν πολύ σημαντική για τον Πολωνοεβραίο δικηγόρο Raphael Lemkin, ο οποίος επινόησε τον όρο «γενοκτονία» και άσκησε πίεση για αυτόν στον ΟΗΕ, αλλά αναγκάστηκε να συμβιβαστεί για να εγκριθεί η σύμβαση.
Τελικά, ο ορισμός που προτάθηκε από τη σύμβαση ήταν το αποτέλεσμα μιας ορισμένης πολιτικής και ιστορικής στιγμής στον ΟΗΕ, όταν ο Παγκόσμιος Νότος είχε πολύ λίγους εκπροσώπους και κυριαρχούσαν οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ. Ωστόσο, οι περισσότεροι μελετητές αναφέρονται σε αυτόν τον ορισμό όταν μιλούν για γενοκτονία σήμερα. Πολλοί επινόησαν πρόσθετους όρους όπως δημοκτονία, εθνοκτονία, πολιτικοκτονία κ.λπ. (που δεν είναι ούτως ή άλλως νόμιμοι) ή απομακρύνθηκαν από τους ορισμούς όλοι μαζί. Όμως ο βασικός ευρέως αποδεκτός ορισμός είναι ο νομικός από τη σύμβαση.
Elias Feroz
Το άρθρο σας αναφέρει επίσης άλλα παραδείγματα γενοκτονίας, όπως στη Βοσνία, την Αρμενία ή τη γενοκτονία Herero και Nama στη σημερινή Ναμίμπια. Περίπου 8.000 Βόσνιοι σκοτώθηκαν στη Σρεμπρένιτσα, ενώ περίπου εκατοντάδες χιλιάδες έως 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι πιστεύεται ότι χάθηκαν στη γενοκτονία των Αρμενίων. Υπογραμμίζετε επίσης ότι δεν χρειάζεται κάθε γενοκτονία να καταλήγει στη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Σε ποιο σημείο του τρέχοντος πολέμου ήσασταν σίγουρος ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα είχαν γίνει γενοκτονικές;
AMOS GOLDBERG
Ως ιστορικός, αν δεις τη συνολική εικόνα, έχεις όλα τα στοιχεία της γενοκτονίας. Υπάρχει σαφής πρόθεση: ο πρόεδρος, ο πρωθυπουργός, ο υπουργός Άμυνας και πολλοί υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί το έχουν εκφράσει πολύ ανοιχτά. Έχουμε δει αμέτρητες υποκινήσεις να μετατραπεί η Γάζα σε ερείπια, ισχυρισμοί ότι δεν υπάρχουν αθώοι άνθρωποι εκεί κλπ. Λαϊκές εκκλήσεις για καταστροφή της Γάζας ακούγονται από όλα τα μέρη της κοινωνίας και την πολιτική ηγεσία. Μια ριζική ατμόσφαιρα απανθρωποποίησης των Παλαιστινίων επικρατεί στην ισραηλινή κοινωνία σε βαθμό που δεν μπορώ να θυμηθώ στα πενήντα οκτώ χρόνια που ζώ εδώ.
Το αποτέλεσμα είναι το αναμενόμενο: δεκάδες χιλιάδες αθώα παιδιά, γυναίκες και άνδρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή υποδομών, σκόπιμη πείνα και αποκλεισμός της ανθρωπιστικής βοήθειας, ομαδικοί τάφοι για τους οποίους δεν γνωρίζουμε ακόμη Η πλήρης έκταση, ο μαζικός εκτοπισμός κ.λπ. Υπάρχουν επίσης αξιόπιστες μαρτυρίες συνοπτικών εκτελέσεων, για να μην αναφέρουμε τους πολυάριθμους βομβαρδισμούς αμάχων στις λεγόμενες «ασφαλείς ζώνες». Η Γάζα όπως ξέραμε δεν υπάρχει πια. Έτσι, το αποτέλεσμα ταιριάζει απόλυτα με τις προθέσεις. Για να κατανοήσετε την πλήρη κλίμακα αυτής της καταστροφής και της σκληρότητας, σας συνιστώ να διαβάσετε την έκθεση του Dr Lee Mordechai, η οποία είναι η πιο ολοκληρωμένη και ενημερωμένη καταγραφή του τι συμβαίνει στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου.
‘Μια ριζική ατμόσφαιρα απανθρωποποίησης των Παλαιστινίων επικρατεί στην ισραηλινή κοινωνία σε βαθμό που δεν μπορώ να θυμηθώ στα πενήντα οκτώ χρόνια που ζούσα εδώ’.
Για να θεωρηθούν οι μαζικές δολοφονίες γενοκτονία δεν χρειάζεται να είναι ολοκληρωτική εξόντωση. Όπως αναφέραμε ήδη, ο ορισμός αναφέρει ρητά ότι η καταστροφή μιας ομάδας εν όλω ή εν μέρει θα μπορούσε να θεωρηθεί γενοκτονία. Αυτό συνέβη στη Σρεμπρένιτσα όπως αναφέρατε, ή στην περίπτωση των Ροχίνγκια στη Μιανμάρ.
Παραδέχομαι ότι, στην αρχή, ήμουν απρόθυμος να το ονομάσω γενοκτονία και αναζήτησα οποιαδήποτε ένδειξη για να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν είναι. Κανείς δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ως μέρος μιας γενοκτονικής κοινωνίας. Υπήρχε όμως σαφής πρόθεση, ένα συστηματικό μοτίβο και ένα γενοκτονικό αποτέλεσμα — έτσι, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτό ακριβώς μοιάζει με τη γενοκτονία. Και μόλις καταλήξεις σε αυτό το συμπέρασμα, δεν μπορείς να μείνεις σιωπηλός.
Elias Feroz
Πώς αντιδρούν οι μαθητές, οι συνάδελφοί σας ή οι φίλοι σας όταν επεξεργάζεστε τα συμπεράσματά σας;
AMOS GOLDBERG
Όπως έχω ξαναπεί, έγραψα το άρθρο μου στα εβραϊκά. Δεν το έγραψα στα αγγλικά γιατί πρωτίστως ήθελα οι Ισραηλινοί να το αντιμετωπίσουν και να βοηθήσουν την κοινωνία μου να ξεπεράσει την άρνηση και την παρόρμηση να μην δει τι συμβαίνει στη Γάζα. Θα έλεγα ότι η άρνηση είναι μέρος όλων των γενοκτονικών διαδικασιών και πράξεων μαζικής βίας.
Μερικοί μαθητές ήταν πολύ θυμωμένοι μαζί μου για το άρθρο μου, αλλά άλλοι με ευχαρίστησαν. Κάποιοι συνάδελφοι με μάλωναν, και ένας μάλιστα έγραψε στο Facebook ότι ελπίζει ότι οι μαθητές δεν θα παρακολουθήσουν πια τα μαθήματά μου. Άλλοι συμφώνησαν μαζί μου, ενώ κάποιοι μου είπαν ότι τους έδωσα τροφή για σκέψη. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που διαφωνούν μαζί μου, αλλά τους οποίους τουλάχιστον κατάφερα να πείσω ότι ο ισχυρισμός για γενοκτονία δεν είναι ένας παράλογος ισχυρισμός με κίνητρο τον αντισημιτισμό.
Elias Feroz
Στη Γερμανία, τα πανεπιστήμια του Ισραήλ στέκονται ως προπύργιο αντίστασης κατά της κυβέρνησης [Βενιαμίν] Νετανιάχου. Ποια είναι η διάθεση στις ισραηλινές πανεπιστημιουπόλεις αυτή τη στιγμή;
AMOS GOLDBERG
Είναι αλήθεια ότι τα πανεπιστήμια είναι προπύργιο της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Αυτό ξεκίνησε με τη δικαστική αναμόρφωση πριν τον πόλεμο. Πολλές φωνές μέσα στα πανεπιστήμια μιλούν ενάντια στον πόλεμο, αν και πολλοί τον υποστηρίζουν ενεργά, ή ακόμη ενθαρρύνουν την κυβέρνηση να αυξήσει την ήδη απάνθρωπη πίεση στη Γάζα.
Πολλοί από εκείνους που αντιτίθενται στον πόλεμο το κάνουν κυρίως λόγω των ομήρων - κάτι που είναι πολύ αξιόλογος λόγος - αλλά μόνο μια μειοψηφία στο Ισραήλ αναγνωρίζει την απάνθρωπη και εγκληματική φύση του πολέμου ως έχει. Θα πρέπει επίσης να τονίσω τις πολλές εκδηλώσεις αλληλεγγύης μεταξύ Εβραίων και Παλαιστινίων που έγιναν στα πανεπιστήμια. Ωστόσο, συνολικά, θα έλεγα ότι, ως ιδρύματα, τα πανεπιστήμια απέτυχαν σε αυτό το τεστ της ηθικής τους και των υποχρεώσεών τους για την ελευθερία του λόγου, τον ανθρωπισμό και την κριτική ανάλυση της πραγματικότητας σε περιόδους κρίσης.
Το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και ο πρόεδρός του, Άριελ Ποράτ, μπορεί να αποτελούν εξαίρεση, καθώς ως επί το πλείστον υπερασπίστηκε την ελευθερία του λόγου, αλλά συνολικά, υπάρχει μια ατμόσφαιρα φόβου και καταστολής. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους Παλαιστίνιους καθηγητές και φοιτητές, οι οποίοι αισθάνονται ότι δεν μπορούν καν να εκφράσουν κανενός είδους δημόσια ενσυναίσθηση προς τους αδελφούς και τις αδελφές τους στη Γάζα. Δεν υπάρχει χώρος για τα συναισθήματά τους ή τις προοπτικές τους στην πανεπιστημιούπολη, στη δημόσια σφαίρα ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
“Η άρνηση είναι μέρος όλων των γενοκτονικών διαδικασιών και πράξεων μαζικής βίας”.
Μερικοί καθηγητές - συμπεριλαμβανομένων των Εβραίων - έχασαν τις δουλειές τους στα κολέγια επειδή εξέφρασαν νόμιμες επικρίσεις, αλλά άλλοι που δεν έχασαν τη δουλειά τους παρενοχλήθηκαν. Το πιο γνωστό περιστατικό συνέβη στην καθηγήτρια Nadera Shalhoub-Kevorkian, μια παγκοσμίου φήμης Παλαιστίνια καθηγήτρια στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, γνωστή για τις ειλικρινείς απόψεις της για τη γενοκτονία και τον Σιωνισμό. Το πανεπιστήμιο της ανέστειλε τη διδασκαλία για λίγο. Αντιμετώπισε παρενόχληση από συναδέλφους και απειλές, ενώ συνελήφθη και κρατήθηκε για δύο ημέρες. Η αστυνομία την ανέκρινε πολλές φορές. Η κριτική της μπορεί να ακουγόταν σκληρή και δυσάρεστη στα αυτιά των περισσότερων Ισραηλινών, αλλά εξακολουθεί να είναι νόμιμη και, κατά τη γνώμη μου, ως επί το πλείστον πολύ αληθινή. Τώρα περιμένει να δει αν θα της απαγγελθούν κατηγορίες για «υποκίνηση» με βάση επίσης τα ακαδημαϊκά άρθρα της με κριτές.
Μια άλλη ανησυχητική εξέλιξη είναι η προώθηση από την Εθνική Ένωση Ισραηλινών Φοιτητών ενός αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου που θα υποχρεώνει τα πανεπιστήμια να απολύουν συνοπτικά οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των μονίμων καθηγητών, για πρακτικά οποιαδήποτε κριτική στο κράτος ή τον στρατό που ο υπουργός Παιδείας θεωρεί ότι είναι «υποκίνηση». Δεν υποστηρίζουν το νομοσχέδιο όλα τα τοπικά φοιτητικά σωματεία, συμπεριλαμβανομένου και του Εβραϊκού Πανεπιστημίου, και τα ίδια τα πανεπιστήμια αντιτίθενται επίσης σθεναρά σε αυτό. Ελπίζω το νομοσχέδιο να αποτύχει, αλλά ο κυβερνητικός συνασπισμός το πιέζει σκληρά, μαζί με τμήματα της αντιπολίτευσης. Είναι πραγματικά ντροπή που οι φοιτητές της ισραηλινής ακαδημαϊκής κοινότητας πιέζουν για ένα τόσο δρακόντειο, ολοκληρωτικό μέτρο, και είναι τρομακτικό να σκεφτόμαστε τα αποτελέσματα εάν όντως εγκριθεί το νομοσχέδιο.
Elias Feroz
Το δικό σας πανεπιστήμιο απορρίπτει τους ισχυρισμούς για γενοκτονία κατά του Ισραήλ, αλλά από την άλλη πλευρά, αμέσως χαρακτήρισε την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ως τέτοια. Ποια είναι η γνώμη σου; Πληρούσε η 7η Οκτωβρίου τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί ως γενοκτονία;
AMOS GOLDBERG
Συμφωνώ με τις περισσότερες εκτιμήσεις του ΟΗΕ και άλλες, συμπεριλαμβανομένων των τρεχόντων ενταλμάτων που εκδόθηκαν από τον γενικό εισαγγελέα [Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο], Καρίμ Χαν, τα οποία αναφέρουν ότι η επίθεση της Χαμάς ήταν φρικτή και εγκληματική, που αφορούσε εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αν και ορισμένοι το θεωρούν πράξη γενοκτονίας, δεν το νομίζω. Πιστεύω ότι ήταν ένα τρομερό έγκλημα, ιδιαίτερα η στόχευση αμάχων, η καταστροφή των κιμπούτζ και η σύλληψη ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Ωστόσο, το να το αποκαλούμε γενοκτονία εκτείνει τον ορισμό σε σημείο χωρίς νόημα.
Το πανεπιστήμιο απέρριψε ρητά τον όρο γενοκτονία σε σχέση με τις ενέργειες του Ισραήλ όταν καταδίκασε τη Nadera Shalhoub-Kevorkian. Δήλωσαν ότι ήταν εξωφρενικό να το αποκαλούν γενοκτονία, παρά το γεγονός ότι πολλοί νομικοί εμπειρογνώμονες, ιστορικοί και ειδικοί στη γενοκτονία όπως οι Raz Segal, Marion Kaplan, Victoria Sanford, Ronald Suny και Francesca Albanese χρησιμοποιούν τον όρο. Άλλοι εξέχοντες ειδικοί, όπως ο Ομέρ Μπάρτοφ, πιστεύουν ότι η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε γενοκτονία.
Γνωρίζουμε επίσης ότι το ανώτατο δικαστήριο στη υφήλιο , το Διεθνές Δικαστήριο, αποφάνθηκε τον Ιανουάριο σχετικά με διάφορα προσωρινά μέτρα, ενώ δήλωσε ότι είναι όντως εύλογο να παραβιάστηκαν τα δικαιώματα των Παλαιστινίων σύμφωνα με τη Σύμβαση για τη Γενοκτονία, ή, με άλλα λόγια, ότι είναι εύλογο ότι αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι γενοκτονία.
“Σαν ακαδημαϊκοί ο ρόλος μας είναι να εξετάζουμε τα γεγονότα και να συμπεραίνουμε αποτελέσματα , όχι να αρνούμαστε ορισμούς από ιδεολογία”
Νομίζω ότι η απόρριψη του όρου γενοκτονία για να χαρακτηριστούν οι ενέργειες του Ισραήλ ως «αβάσιμες» είναι σοβαρό λάθος. Ως ακαδημαϊκοί, ο ρόλος μας είναι να εξετάζουμε γεγονότα και να βγάζουμε συμπεράσματα, όχι να απορρίπτουμε όρους ιδεολογικά. Αν και κάποιος θα μπορούσε να συμπεράνει ότι δεν είναι στην πραγματικότητα γενοκτονία, δεν είναι αβάσιμο να το αποκαλούμε έτσι, δεδομένων των στοιχείων και τόσων πολλών ειδικών που έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Το να το απορρίπτουμε ως εξωφρενικό χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τα γεγονότα και τα επιχειρήματα έρχεται σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή μας δέσμευση για την αλήθεια.
Elias Feroz
Η γερμανική κυβέρνηση απορρίπτει επίσης τους ισχυρισμούς για γενοκτονία και υποστηρίζει το Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης. Από τις 7 Οκτωβρίου, ορισμένοι Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί που επικρίνουν την πολεμική συμπεριφορά του Ισραήλ έχουν δει τις φωνές τους να φιμώνονται ή ακόμη και να τους απαγορεύεται η είσοδος στη χώρα. Δεδομένης της δικής σας άποψης για τον πόλεμο, πιστεύετε ότι η γερμανική κυβέρνηση αντλεί λάθος διδάγματα από την ιστορία;
AMOS GOLDBERG
Ναι, η Γερμανία αντλεί λάθος μαθήματα από την ιστορία. Η γερμανική κυβέρνηση και τα περισσότερα γερμανικά μέσα ενημέρωσης είναι προκατειλημμένα, λανθασμένα και υποκριτικά όταν πρόκειται για τα εγκλήματα του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων. Αυτή η στάση δεν είναι νέα. Η Γερμανία υποστηρίζει το Ισραήλ και την αφήγησή του λόγω της ιδέας ενός γερμανικού Staatsräson, ή λόγου κράτους, που συνδέει τη νομιμότητα του κράτους με την υποστήριξή του προς το Ισραήλ. Δεν είναι μόνο ότι δεν θέλουν να δουν τι συμβαίνει. Αρνούνται ενεργά να δουν! Αυτή η ακλόνητη υποστήριξη, που θεωρείται ως λευκή κάρτα για τις ενέργειες του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου αυτού που θεωρώ ως γενοκτονία, δεν είναι καλό για το Ισραήλ.
Η Γερμανία, η χώρα που διέπραξε το Ολοκαύτωμα υπό την κυριαρχία των Ναζί, θα πρέπει να υπερασπιστεί τις παγκόσμιες αξίες. Το «ποτέ ξανά» πρέπει να ισχύει για όλους. Σχεδόν το 30 τοις εκατό των εισαγωγών πυρομαχικών και όπλων του Ισραήλ προέρχονται από τη Γερμανία. Αυτό δεν βοηθά ούτε τους Παλαιστίνιους ούτε τους Ισραηλινούς.
“ Η Γερμανία αντλεί λάθος μαθήματα από την ιστορία”.
Το ζήτημα της καταστολής της ελευθερίας του λόγου από τη Γερμανία προηγείται του τρέχοντος πολέμου, καθώς το γερμανικό κράτος θεωρεί αντισημιτική σχεδόν κάθε κριτική στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της κριτικής που εκφράζεται από τους Εβραίους. Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης και η κυβέρνηση αγνοούν εσκεμμένα την πραγματικότητα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, επιτρέποντας στο Ισραήλ να διαπράττει εγκλήματα και να συνεχίσει τις πολιτικές του απαρτχάιντ, προσάρτησης, κατοχής και εποικισμού. Δεν πιστεύω ότι οι ενέργειες της Γερμανίας βοηθούν το Ισραήλ. Αντίθετα, σπρώχνουν την ισραηλινή κοινωνία περαιτέρω προς μια άβυσσο από την οποία μπορεί να μην μπορεί να ανακάμψει.
Elias Feroz
Ο υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Bezalel Smotrich, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ήθελε να μετατρέψει τις πόλεις και τα χωριά της Δυτικής Όχθης σε ερείπια, όπως η Λωρίδα της Γάζας. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής του κόσμου εστιάζεται στη Γάζα, η κατάσταση στη Δυτική Όχθη είναι επίσης εκτός ελέγχου, με αυξανόμενες επιθέσεις στον παλαιστινιακό πληθυσμό και κινήσεις της ισραηλινής κυβέρνησης να επεκτείνει τους οικισμούς εκεί. Είναι αυτό μέρος μιας ενοποιημένης στρατηγικής;
AMOS GOLDBERG
Η κυβέρνηση και πολλοί έποικοι και οι υποστηρικτές τους βλέπουν τον πόλεμο ως μια ευκαιρία να επεκτείνουν τους οικισμούς, να καταλάβουν γη και να εκδιώξουν Παλαιστίνιους. Περισσότεροι από πεντακόσιοι Παλαιστίνιοι στα Κατεχόμενα Εδάφη έχουν σκοτωθεί από τον ισραηλινό στρατό και τους εποίκους από την έναρξη του πολέμου.
Ανήκω σε μια ισραηλινή ομάδα που ονομάζεται Jordan Valley Activists που προσπαθεί να προστατεύσει τις κοινότητες των Παλαιστινίων ποιμένων ( κτηνοτρόφων)και να τους βοηθήσει να διατηρήσουν τη γη και τα προς το ζην. Έχω δει από πρώτο χέρι τη βία των εποίκων. Μόλις πρόσφατα, συνέβη ένα φρικτό περιστατικό κατά το οποίο άποικοι φαινομενικά από το Shadmot Mehola επιτέθηκαν σε Παλαιστίνιους βοσκούς και αγρότες, κλέβοντας ένα αυτοκίνητο, σπάζοντας όλα τα παράθυρά του, χτυπώντας ανθρώπους και τραυματίζοντας τους και τρομοκρατώντας και παρενοχλώντας τους συνεχώς. Είναι σαφές ότι οι έποικοι εκμεταλλεύονται τον πόλεμο για να επεκτείνουν το έδαφός τους, να εκδιώξουν τους Παλαιστίνιους από τη γη τους, ιδιαίτερα στη Ζώνη Γ της Δυτικής Όχθης, και να «ιουδαϊοποιήσουν» το έδαφος.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο στρατός και η αστυνομία υποστηρίζουν τις ενέργειες των εποίκων, είτε ενεργά είτε παθητικά, μη επεμβαίνοντας σκόπιμα ούτε ζητώντας λογοδοσία από τους δράστες. Η αστυνομία δεν υπηρετεί το κράτος δικαίου αλλά μάλλον τους παράνομους εποίκους. Ως εκ τούτου, οι επιτιθέμενοι σχεδόν ποτέ δεν χρειάζεται να εμφανιστούν στο δικαστήριο. Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες τελικά επέβαλαν κυρώσεις σε αυτούς τους εποίκους επειδή κατάλαβαν ότι το ισραηλινό νομικό σύστημα σπάνια θα τους καθιστούσε υπεύθυνους.
Το 2017, ο Bezalel Smotrich δημοσίευσε κάτι που ονομαζόταν «Αποφασιστικό Σχέδιο», το οποίο πρόσφερε στους Παλαιστίνιους δύο επιλογές: να δεχτούν να ζήσουν κάτω από το απαρτχάιντ ή να φύγουν. Στην πραγματικότητα απείλησε να εξοντώσει τους Παλαιστίνιους που αποφασίζουν να αντιταχθούν σε αυτές τις δύο επιλογές. Αυτό το σχέδιο, σχεδιασμένο από υψηλόβαθμους πολιτικούς, χαίρει ευρείας υποστήριξης. Υποψιάζομαι ότι ακόμα κι αν δεν υιοθετηθεί επίσημα από την σημερινή κυβέρνηση, το πνεύμα της καθορίζει την πολιτική της.
Elias Feroz
Τα υψηλά επίπεδα υποστήριξης για τον πόλεμο μεταξύ του ισραηλινού πληθυσμού αποδεικνύονται από σχεδόν όλα τα διαθέσιμα δημοσκοπικά στοιχεία, αλλά την ίδια στιγμή, οι διαμαρτυρίες για κατάπαυση του πυρός και παραίτηση του Νετανιάχου αυξάνονται επίσης. Αρχίζει να αλλάζει η διάθεση στο Ισραήλ;
AMOS GOLDBERG
Η διάθεση αλλάζει σιγά σιγά, καθώς πολλοί καταλαβαίνουν ότι ο μόνος τρόπος για να φέρει πίσω τους ομήρους είναι η επίτευξη μόνιμης κατάπαυσης του πυρός. Μερικοί επίσης δεν βλέπουν πλέον το νόημα του πολέμου. Ωστόσο, η πλειοψηφία εξακολουθεί να υποστηρίζει τον πόλεμο και είναι αναμφίβολα εντελώς τυφλή στα εγκλήματα που διαπράττει το Ισραήλ στη Γάζα.
Ένα θετικό πράγμα που θέλω να επισημάνω είναι ότι οργανώσεις όπως οι ακτιβιστές της κοιλάδας του Jordan, που ανέφερα προηγουμένως, ή κινήματα βάσης όπως το Standing Together, αυξάνονται επίσης, αν και πρόκειται για πολύ μικρές ομάδες σε σύγκριση με την υπόλοιπη κοινωνία. Μια αξιοσημείωτη ενέργεια του Standing Together αφορούσε τη συνοδεία νηοπομπών ανθρωπιστικής βοήθειας, οι οποίες μπλοκάρονταν και βανδαλίζονταν από εποίκους και δεξιούς, στη Γάζα. Ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Itamar Ben-Gvir, διέταξε ακόμη και την αστυνομία να μην προστατεύει τις νηοπομπές, επιτρέποντας να συμβεί ο βανδαλισμός. Οι ακτιβιστές του Standing Together προστάτευσαν τα φορτηγά μέχρι να φτάσουν στο συνοριακό πέρασμα της Γάζας.
«Η διάθεση αλλάζει σιγά σιγά, καθώς πολλοί καταλαβαίνουν ότι ο μόνος τρόπος για να φέρει πίσω τους ομήρους είναι η επίτευξη μόνιμης κατάπαυσης του πυρός.»
Αυτό το κίνημα αποτελείται κυρίως από Εβραίους και Άραβες εντός των συνόρων του 1948, οι οποίοι διαμαρτύρονται για τον πόλεμο και απαιτούν την απελευθέρωση των ομήρων, γιατί καταλαβαίνουν ότι ο πόλεμος δεν θα μας οδηγήσει πουθενά και ότι και οι δύο πλευρές πληρώνουν όντως τεράστιο τίμημα. Ωστόσο, αυτές οι φωνές καταστέλλονται σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση, την αστυνομία, ακόμη και τοπικούς αξιωματούχους — όπως ο δήμαρχος της Χάιφα, Γιόνα Γιαχάβ, ο οποίος είπε ότι δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν διαδηλώσεις κατά του πολέμου στην πόλη της Χάιφα.
Elias Feroz
Τι μέλλον βλέπετε για το Ισραήλ-Παλαιστίνη μετά τον πόλεμο; Ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του;
AMOS GOLDBERG
Τίποτα καλό δεν θα βγει από αυτόν τον πόλεμο και δεν βλέπω διέξοδο από αυτό το αδιέξοδο. Έζησα όλη μου τη ζωή στην Ιερουσαλήμ ως ακτιβιστής και ακαδημαϊκός, ηθοποιός και έγραφα με την ελπίδα της αλλαγής. Σε ένα συγγραφικό βιβλίο με τον φίλο και συνάδελφό μου καθηγητή Μπασίρ Μπασίρ, το Ολοκαύτωμα και η Νάκμπα: Μια νέα γραμματική του τραύματος και της ιστορίας, και σε άλλα άρθρα που γράψαμε, οραματιστήκαμε μια ισότιμη διεθνική λύση. Αυτή η λύση δίνει έμφαση στα ίσα δικαιώματα για όλους, τόσο συλλογικά όσο και ατομικά. Αυτό το όραμα είναι πλέον πιο απομακρυσμένο από την επιστημονική φαντασία.
Η λύση των δύο κρατών είναι επίσης απλώς ένα προπέτασμα καπνού που χρησιμοποιείται από τη διεθνή κοινότητα, καθώς δεν υπάρχει ρεαλιστικός δρόμος για την επίτευξη μιας βιώσιμης λύσης δύο κρατών που θα παρέχει στους Παλαιστίνιους τα δικαιώματά τους. Η επέκταση των οικισμών δεν άφησε κανένα περιθώριο γι' αυτήν και η ιδέα δύο ίσων κρατών δεν εξετάζεται καν. Ακόμη και οι πιο προοδευτικές προτάσεις από την ισραηλινή αριστερά και τη διεθνή κοινότητα υπολείπονται του ελάχιστου επιπέδου αξιοπρέπειας, κυριαρχίας και ανεξαρτησίας που μπορούν να αποδεχθούν οι Παλαιστίνιοι. Μέσα στην ισραηλινή κοινωνία, ο ρατσισμός, η βία, ο μιλιταρισμός και η ναρκισσιστική εστίαση μόνο στα ισραηλινά δεινά είναι τόσο διαδεδομένα που δεν υπάρχει σχεδόν καμία δημόσια υποστήριξη για οποιαδήποτε άλλη λύση εκτός από περισσότερη βία και δολοφονίες.
Το status quo είναι μη βιώσιμο και θα συνεχίσει να οδηγεί σε περισσότερη βία. Το Ισραήλ, που δεν ήταν ποτέ μια πλήρης δημοκρατία στην αρχή, χάνει ακόμη και τα μερικώς δημοκρατικά του χαρακτηριστικά. Σήμερα υπάρχουν λίγο πολύ 7,5 εκατομμύρια Εβραίοι και 7,5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι μεταξύ του ποταμού Ιορδάνη και της Μεσογείου υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Οι πρώτοι απολαμβάνουν πλήρη δικαιώματα ενώ οι δεύτεροι δεν απολαμβάνουν δικαιώματα ή μερικώς δικαιώματα. Η ισραηλινή εβραϊκή κοινωνία γίνεται πιο μαχητική, επεκτατική και αυταρχική. Η Γερμανία, οι ΗΠΑ και οι περισσότερες δυτικές χώρες έχουν συμβάλει σημαντικά στο σημερινό αδιέξοδο. Είμαι πολύ απαισιόδοξος και θλιμμένος για το μέλλον. Το λέω με μεγάλη λύπη γιατί το Ισραήλ είναι η κοινωνία και το σπίτι μου.
Ωστόσο, η ιστορία μας έχει δείξει ότι το μέλλον μπορεί να είναι απρόβλεπτο και ίσως τα πράγματα αλλάξουν προς το καλύτερο, αλλά αυτό απαιτεί τεράστια διεθνή πίεση. Αυτή η αφηρημένη ιδέα είναι η μόνη μου ελπίδα.
CONTRIBUTORS
Amos Goldberg is an associate professor at the Department of Jewish History and Contemporary Jewry at the Hebrew University of Jerusalem.
Elias Feroz is a freelance writer. Among other things, his focuses include racism, antisemitism, and Islamophobia, as well as the politics and culture of remembrance.
About Author
