Ο Μπάμπης Μπαλτάς είναι μέλος του «Σκασιαρχείου»
Εικόνα από Freepik
Σκέφτομαι τους δασκάλους που έφυγαν. Και περνούν από το νου μου κάποιες σκέψεις συναισθηματικά ποτισμένες. Να, όπως, ποια μνήμη άφησαν στους νεώτερους, τι σημαίνει το διάβα τους από τη γη, ποιο ήταν το δικό τους ραντεβού με την ιστορία. Σκέφτομαι τον Βασίλη Παπανικολάου που τον ήξεραν τα παιδιά για κομουνιστή, γιατί δεν τα χτύπαγε. Σκέφτομαι την Ειρήνη Γκίνη ν’ αγαπά τα παιδιά με τα μάτια και να εκτελείται τραγουδώντας. Σκέφτομαι τον δάσκαλο Γιώργο Κηπιώτη να αλληλογραφεί με τον Ιωάννη Παπαζαχαρίου κι η αγάπη του δασκάλου να γίνεται επάγγελμα για το παιδί. Ο μαθητής είναι αυτός που συμβάλει στη νομοθέτηση για τις Στέγες Ανηλίκων στην Ελλάδα.
Σκέφτομαι τον Χάρη Σακελλαρίου της Κυβέρνησης του Βουνού να γράφει ένα αναγνωστικό για τα παιδιά και να συνεργάζεται στο τυπογραφείο με την Ναυσικά Φλέγγα. Τον Χάρη Πάτση να διδάσκει στην Κωλέττη και να πηγαίνει στην Μακρόνησο γιατί αρνήθηκε να σηκώσει όπλο στον εμφύλιο.
Σκέφτομαι τον Λεωνίδα Χρηστάκη να διδάσκει και να προσπαθεί να καταλάβει τα σλαβομακεδόνικα. Τι έγιναν άραγε οι μητρικές γλώσσες των παιδιών; Τότε και σήμερα; Είναι προϋπόθεση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης κάθε φορά που θέλουμε να αλλάξουμε το σχολείο; Ας μη δώσουμε τώρα απάντηση. Στη συνέχεια τον σκέφτομαι να μεταφράζει «Τα σχολεία του δρόμου», συμμετέχοντας σ’ ένα ρεύμα αμφισβήτησης του υπαρκτού σχολείου. Σκέφτομαι πως τότε, λίγα χρόνια μετά, αποκαταστάθηκε κι ο απολυθείς από τη δημόσια εκπαίδευση Κωνσταντίνος Μόσχος, δάσκαλος του σχολείου των Κομποτάδων που είχε κήπο κι έκανε κι υπαίθρια διδασκαλία. Πόσες φορές ήταν να εκτελεστεί και πως σώθηκε από τη παρέμβαση ενός άλλου συνεπώνυμου εκπαιδευτικού, αυτά σκέπτομαι. Και τώρα που το σχολείο του θα γίνει μουσείο ελπίζω να έχει θέση μέσα για μια φωτογραφία του.
Σκέφτομαι την Άννα Σωτηρίου στο Πόρτο Ράφτη να στήνει το δικό της σχολείο για τα παιδιά και περνούν από το μυαλό μου, άλλη μια φορά, οι λαμπρές στιγμές της κοινωνικής παιδαγωγικής. Πολλοί ξέρουν τον αδελφό της, λίγοι την ίδια. Σκέφτομαι τον Νίκο Μπαλή ως μπαμπά στο πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο παιδικό σταθμό στις παρυφές του Λυκαβηττού στην Αθήνα και μετά ως μεταφραστή σε μια μεγάλης αξίας παιδαγωγική σειρά, με πολλούς συνεργάτες, στις εκδόσεις «Καστανιώτη». Θα του ταίριαζε να ήταν δάσκαλος; Μπορεί. Τα παιδιά του μπορεί να το κρίνουν.
Σκέφτομαι τον Νίκο Κουλούρη στη Λαμία να διδάσκει ιστορία του 1821 τον Μπάμπη Κλάρα και τον άλλο δάσκαλο, τον Γιώργο Κότσιρα να μας βλέπει με την προτομή του στον Πειραιά και να μας ζητά να κάνει μαθηματικά ξανά στον Τάκη Μπενά. Σκέφτομαι τον Παναγή Δημητράτο να μαγειρεύει στα Εξάρχεια την περίοδο της Κατοχής και να μοιράζει το συσσίτιο του ΕΑΜ και τον δάσκαλο του Τέου Ρόμβου, τον Γιώργο Δημητροκάλλη που έκανε ομάδες σε μια συνεργατική τάξη στο Κουκάκι και μετατέθηκε δυσμενώς κι απολύθηκε. Τον σκέφτεται ο Τέος, αλλά δεν θέλουν να τον σκέφτονται οι άνθρωποι του δασκάλου. Σκέφτομαι τη Ρόζα Ιμβριώτη να μαζεύει τα παιδιά σπίτι της και να τα διαβάζει χωρίς χρήματα και τη φίλη της, την Καίτη Ζεύγου, λίγο παρακάτω στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας της Αθήνας, να είναι σκυμμένη στον ώμο του παιδιού και να της δίνει ένα μεροκάματο η Μίνα Αηδονοπούλου. Σκέφτομαι τον Γιάννη Καφούση να επιστρέφει στην παιδική του ηλικία για να μιλήσει πιο μυθιστορηματικά για τη ζωή του ως μαθητής σ’ ένα εξαντλημένο και δυσεύρετο βιβλίο. Και τον Γιώργο Φωτεινάτο να προβάλει σχολικές ταινίες στην Κεφαλονιά και να είναι σκυμμένος πάνω από την εφημερίδα των παιδιών. Κι απορώ γιατί δεν διαβάζω κάτι για τον Ιωάννη Ξηροτύρη.
Σκέφτομαι το σχολείο με τις δασκάλες και τους δασκάλους στις φυλακές Θεμιστοκλέους, Αίγινας και Αβέρωφ. Ειδικά στην Αίγινα ο Μιχάλης Παπαμαύρος έπαιξε λίγη μπάλα μ’ ένα παιδί πριν εκτελεστεί για να του δώσει λίγη χαρά. Τώρα θα γίνει μουσείο με τ’ όνομά του έξω από τη Λαμία. Άξιος μαθητής του ήταν ο αυτόχειρας Βασίλης Παπανικολάου. Κι ο Νίκος Καραγκούνης που σταμάτησε τα κατεβατά στην τάξη κι εισήγαγε τον διάλογο, δυστυχώς κι αυτός αξιολογηθείς κι ευρεθείς ανεπαρκής και μετατεθείς δυσμενώς. Σκέφτομαι την Κατερίνα Περδικάρη και την Ιουλία Μπίμπα, όπως συναντιούνται στη μνήμη του Στέφανου Ληναίου, να χαιρετιούνται στο κέντρο της Αθήνας σαν μετανάστριες, ελεύθερες από το βάρος της ιστορίας. Σκέφτομαι τον Γιάννη Βαγενά στον φακό του Νίκου Καβουκίδη να λέει «όχι» στην αξιολόγηση. Και σκέφτομαι πως δεν έχει περάσει μια μέρα. Εμείς τι θα είναι δύσκολο να πούμε; όχι;
Σκέφτομαι τον δάσκαλο και τη δασκάλα να ονειρεύονται μαζί το σχολείο, όπως ο Σελεστέν με την Ελίζ Φρενέ στην δική μας παιδαγωγική. Τους σταμάτησε προσωρινά ο φασισμός, αλλά συνέχισαν με τόλμη. Έτσι συνέχισαν και οι δικοί μας δάσκαλοι, αν δε τους σταματούσε η σφαίρα.
Τώρα αποκαθιστούμε το παρελθόν μας και την τάξη μας στην Ελλάδα. Κι εύχομαι μια μέρα να μη σταματήσει το έργο μας ξανά ο φασισμός, η αξιολόγηση, ο πόλεμος, ο καπιταλισμός και η αδιαφορία για την ιστορία. Κι οι ευχές ταιριάζουν μ’ έναν έναστρο ουρανό που μας κάνει ηθικούς κι ενάρετους. Και σκέφτομαι να μην αφήσουμε τους δασκάλους να πάνε ξυπόλητοι στον ουρανό.
About Author
