Κώστα Καλλωνιάτη 2/7/2024
Σε μία εποχή που άλλες ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν ή δοκιμάζουν πειραματικά ένα σύστημα 4ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, η Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που με το πρόσχημα κάλυψης των αναγκών σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό επιβάλλει νομοθετικά 6ήμερη εργασία εφόσον το ζητάνε οι εργοδότες.
Από την άποψη αυτή έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να δούμε τι έγραφε σχετικά με την εργάσιμη ημέρα ο Μαρξ (Το Κεφάλαιο, τόμος 1, κεφ. 8, “Η εργάσιμη μέρα”):
«Ο χρόνος για τη μόρφωση του ανθρώπου, για την πνευματική ανάπτυξη, για την εκπλήρωση κοινωνικών λειτουργιών, για την κοινωνική συναναστροφή, για το ελεύθερο παιχνίδι των φυσικών και πνευματικών δυνάμεων, ακόμα και ο ελεύθερος χρόνος της Κυριακής – κι ας είναι στη χώρα που γιορτάζουν αγίους ακόμα και το Σάββατο – όλα αυτά για το κεφάλαιο είναι καθαρή αερολογία!
Το κεφάλαιο με την απεριόριστα τυφλή ορμή του και με την βουλιμία λυκανθρώπου για υπερεργασία, σπάει όχι μόνο τα ηθικά, μα και τα φυσικά ανώτατα όρια της εργάσιμης ημέρας.
Σφετερίζεται το χρόνο που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη, την εξέλιξη και τη διατήρηση της υγείας του σώματος. Ληστεύει το χρόνο που είναι απαραίτητος για την κατανάλωση καθαρού αέρα και ηλιακού φωτός. Τσιμπολογά το χρόνο που είναι απαραίτητος για το φαγητό και τον
ενσωματώνει στην ίδια την παραγωγική διαδικασία, έτσι που τον εργάτη τον τροφοδοτούν με φαγητό σαν απλό μέσο παραγωγής, όπως τροφοδοτούν με κάρβουνο την ατμομηχανή και με γράσο ή λάδι τις μηχανές. Τον υγιεινό ύπνο, που είναι απαραίτητος για τη συγκέντρωση, την ανανέωση
και το φρεσκάρισμα της ζωτικής δύναμης, τον περιορίζει το κεφάλαιο σε τόσες ώρες απονάρκωσης, όσες είναι οπωσδήποτε απαραίτητες για να ξαναζωντανέψει ένας απόλυτα εξαντλημένος οργανισμός. Το κεφάλαιο δε ρωτάει πόσο διαρκεί η ζωή της εργατικής δύναμης. Με την παράταση
της εργάσιμης ημέρας η κεφαλαιοκρατική παραγωγή, που είναι ουσιαστικά παραγωγή υπεραξίας, απορρόφηση υπερεργασίας, δεν προκαλεί απλώς το μαρασμό της ανθρώπινης εργατικής δύναμης, που της στερούν τους κανονικούς όρους της ηθικής και φυσικής ανάπτυξης και δραστηριότητάς
της. Προκαλεί την πρόωρη εξάντληση και θανάτωση αυτής της ίδιας της εργατικής δύναμης.
Παρατείνει για ένα ορισμένο διάστημα τον παραγωγικό χρόνο του εργάτη, συντομεύοντας το χρόνο της ζωής του.»
About Author
