του Κ. Καλλωνιάτη
1. Ισχυρίζεται πως η Νέα Αριστερά είναι “κόμμα εν κινήσει” δηλαδή κάτι ακόμη ρευστό που σχηματίζεται στην πορεία. Όμως ως κόμμα εν κινήσει πήγαμε στις ευρωεκλογές και αποτύχαμε. Τώρα πρέπει να συγκροτηθούμε ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά σε κάτι σταθερό και σχηματοποιημένο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πάψουμε να εξελισσόμαστε αφού η κίνηση και η εξέλιξη είναι στη φύση των πραγμάτων.
2. Θεωρεί πως ως ασχημάτιστο κόμμα οφείλουμε να “κορφολογούμε και να ενσωματώνουμε οτιδήποτε θετικό υπάρχει στις παραδόσεις της πληθυντικής αριστεράς (ανανεωτές κομμουνιστές, σοσιαλδημοκράτες, οικολόγους κ.α.)” ασχέτως αν τα επιμέρους αυτά “δάνεια” κολλάνε και δένουν μεταξύ τους. Ένα δηλαδή εκλεκτικιστικό μωσαϊκό δίχως κριτήρια επιλογής αποτελεί, ωστόσο, σίγουρη συνταγή αποτυχίας με πρόσφατο παράδειγμα τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ του Αλέξη Τσίπρα στον οποίο ο σύντροφος Μπίστης υπήρξε και παρέμεινε μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος μετά τις πρώτες αποτυχημένες εκλογές του 2023 κι ενώ προεκλογικά δήλωνε με σιγουριά πως θα νικήσουμε Νίκος Μπίστης: Εφικτό να κόψει ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτος το νήμα (euro2day.gr) .
3. Επίσης εκτιμά πως σε όλες αυτές τις παραδόσεις και συνιστώσες της Αριστεράς “συνυπάρχουν προοδευτικά και ριζοσπαστικά στοιχεία με συντηρητικά”. Θα είχε ενδιαφέρον να ακούσουμε τα ριζοσπαστικά στοιχεία του ΠΑΣΟΚ μετά τις θέσεις του για τις πολεμικές δαπάνες και τον πόλεμο.
4. Τονίζει πως “δεν υπάρχει αντιβιοτικό ευρέως φάσματος για να αποτρέψει παθογένειες και στρεβλώσεις που χαρακτήρισαν κάθε μια από αυτές τις παραδόσεις ιδίως όταν χρειάστηκε να κυβερνήσουν”, αλλά παρά ταύτα επείγεται να συνυπάρξουμε μαζί τους “γιατί Αριστερά χωρίς στόχο εξουσίας – και η εξουσία εδώ και χρόνια περνάει τελικά από την κάλπη – δεν είναι πολιτικό κόμμα αλλά ΜΚΟ”. Κι ενώ βεβαίως η κάλπη αποτελεί το εισιτήριο για την διεκδίκηση της εξουσίας, είναι μεγάλο λάθος να παρακάμπτεται το έλλειμμα και η ανάγκη σχεδίου για τη διεκδίκηση της εξουσίας, κάτι που η εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να είχε διδάξει..
5. Η κριτική που ασκεί στο κείμενο των Θέσεων πως εσφαλμένα εκτιμά ως ήττα το 2015 γιατί υπήρξε συμβιβασμός – που επέτρεψε στη συνέχεια μία θετική αποτίμηση του κυβερνητικού έργου – παραβλέπει το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέχτηκε για να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που ακυρώθηκε μετά από εξάμηνες διαπραγματεύσεις και πως ο συμβιβασμός προέκυψε ως προϊόν της οικονομικής ασφυξίας που προκάλεσε στην οικονομία η ΕΚΤ και της συνακόλουθης ήττας.
6. Από την άλλη είναι περίεργο που θεωρεί την παραδοχή ήττας το 2015 ως “κλείσιμο ματιού” στο ΜΕΡΑ25 το οποίο χαρακτηρίζει ως “δήθεν αριστερή δύναμη στα αριστερά μας” όταν ανακαλύπτει ριζοσπαστικά στοιχεία στο ΠΑΣΟΚ και στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ.. Επιπλέον, το να στοιχίζεις το ΜΕΡΑ25 με τον Βορίδη στο αντι-σύριζα μέτωπο επειδή ασκεί αρνητική κριτική στο Λαϊκό Μέτωπο της Γαλλίας προειδοποιώντας για εξέλιξη ανάλογη με αυτή του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μία μάλλον αδόκιμη υπερβολή.
7. Επίσης, στις “Θέσεις” ασκείται κριτική επειδή δεν επαναλαμβάνουν αυτό που λέγαμε πριν τις ευρωεκλογές, ότι δηλαδή θα μπορούσαμε να γίνουμε “καταλύτης ανασύνθεσης της Αριστεράς και της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης”, ότι δεν αναφέρουν τα προτεινόμενα 6 σημεία διαλόγου που διατύπωσε ο Χαρίτσης στη ΔΕΘ και πως παραλείπουν τον όρο “προοδευτικές δυνάμεις”. Όμως, άλλες ήταν οι προσδοκίες μας ως Νέα Αριστερά για τις ευρωεκλογές κι άλλο το αποτέλεσμα που μας προσγείωσε απότομα ώστε να μην μπορούμε να διαδραματίσουμε ρόλο καταλύτη. Τα 6 σημεία διαλόγου προφανώς διατηρούνται και θα συζητηθούν στο συνέδριο για την περαιτέρω επεξεργασία και συμπλήρωση τους. Απλά στις θέσεις η έμφαση δόθηκε στην ανάπτυξη προγραμματικών στοιχείων τα οποία από την συζήτηση στο κεντρικό όργανο φαίνεται να παραπέμπονται σε ξεχωριστό προγραμματικό συνέδριο ή συνδιάσκεψη. Τέλος, η μη αναφορά στον όρο “προοδευτικός” πιστεύω πως οφείλεται στη μεγάλη ζημιά που επέφερε η αλλοίωση της δημοκρατικής λειτουργίας και η αρχηγική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ από την πραξικοπηματική ένταξη στα ηγετικά όργανα της Προοδευτικής Συμμαχίας ή ΠΣ που σημειωτέον τώρα καταργήθηκε ως αναφορά και στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Σχετικά με την αστική έννοια της “προόδου” προτείνω αυτό: Η έννοια της προόδου [και η ανάπτυξη]: Η αστική και η μαρξιστική αντίληψη* – RedLines
8. Παρομοίως, στις “Θέσεις” αποδίδει μία “δυσανεξία στην πολιτική των συμμαχιών” και μία οχύρωση πίσω από την έλλειψη των προϋποθέσεων με την λογική ότι “πρώτα το σπίτι μας και μετά βλέπουμε”, ενώ ο Νίκος Μπίστης πιστεύει στο “ταυτοχρόνως και παράλληλα” δηλαδή στην άμεση διαμόρφωση αυτών των προϋποθέσεων. Πρόκειται για μία αντίληψη συναφή με το “κόμμα εν κινήσει” που κατά τη γνώμη μου παραβλέπει την ανάγκη για προτεραιότητες, υπερτιμά με ισχυρή δόση βολονταρισμού τις δυνάμεις μας και παραγνωρίζει την ανάγκη να διαμορφωθούν πρώτα οι κινηματικοί και ταξικοί όροι της όποιας συμμαχίας που σήμερα απουσιάζουν.
9. Η παραγνώριση των κοινωνικών όρων μιας συμμαχίας φαίνεται όταν αμέσως μετά ο Νίκος Μπίστης εστιάζει στην ανάγκη συμμαχίας “με υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις”, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, με τις οποίες προτείνει να ξεκινήσουμε τον διάλογο. Ξεχνά πως ο ΣΥΡΙΖΑ τελεί υπό διάσπαση και πως και τα δύο κόμματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει πολιτικά τι πρεσβεύουν ως κοινή βάση διαλόγου (το ΠΑΣΟΚ ήταν μέχρι προσφάτως αρνητικό). Κι ενώ δεν έχουν καταθέσει σχετικές προτάσεις, οι θέσεις τους για τον πόλεμο, τις σχετικές δαπάνες και το ΝΑΤΟ δεν αφήνουν περιθώρια συνεργασίας σε ένα τομέα ζωής και θανάτου για τη χώρα και την οικουμένη.
10. Η απάντηση που επιχειρεί να δώσει ο Νίκος Μπίστης στο εμπόδιο που συνιστά ο πόλεμος σε μία πιθανή συμμαχία είναι διπλή: Πρώτο, ισχυρίζεται ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τους σοσιαλιστές αλλά και την ευρωπαϊκή Αριστερά γενικότερα αφού διασπάστηκε το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ( ΚΕΑ). Δεύτερο, αναφέρει ως παράδειγμα γεφύρωσης τεράστιων διαφορών το Λαϊκό Μέτωπο του 36 με τη γενικότερη στροφή της Κομμουνιστικής Διεθνούς όταν τα ΚΚ αναζήτησαν συμμαχίες με αυτούς που μέχρι το 34 αποκαλούσαν Σοσιαλφασίστες. Η σύγκριση που κάνει, εντούτοις, είναι τουλάχιστον προβληματική. Γιατί ξεχνά να αναφέρει (α) πως το Λαϊκό Μέτωπο του 1936 είχε πίσω του ένα μεγάλο μαζικό κίνημα το οποίο είχε εκδηλωθεί στα συνδικάτα, με απεργίες, καταλήψεις εργοστασίων και μαζικές διαδηλώσεις, και το οποίο άσκησε μεγάλη πίεση ώστε να ξεπεραστούν οι μνησικακίες της προηγούμενης περιόδου, (β) ο εχθρός τότε ήταν ο φασισμός κι όχι ο πόλεμος ο οποίος το 1914 είχε προκαλέσει τη διάσπαση της 2ης Διεθνούς και το σχίσμα ΚΚ και ΣΚ, τέλος (γ) αν σήμερα πάλι ο πόλεμος αποτελεί διαιρετική τομή για την ΚΕΑ, πως αλήθεια δεν θα είναι αντίστοιχα φραγμός σε μία εγχώρια συμμαχία δική μας με φιλοπόλεμα κόμματα του Κέντρου ;
συντροφικά
Κώστας Καλλωνιάτης