(Δεκέμβριος 1931), Λέον Τρότσκι
Γράφτηκε: 8 Δεκεμβρίου 1931.
Πηγή: The Militant , Vol. VI Νο. 10 , 20 Φεβρουαρίου 1933, σελ. 1 & 2.
https://www.marxists.org/archive/trotsky/1931/12/extract.htm
Αναδημοσιεύουμε εδώ μια ενότητα από το Εργατικό Ενιαίο Μέτωπο κατά του Φασισμού που, αν και γράφτηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1931, έχει έντονη σημασία αυτή τη στιγμή.
Οι χιλιάδες και οι χιλιάδες Noskes, Welses και Hilferdings προτιμούν, σε τελευταία ανάλυση , τον φασισμό από τον κομμουνισμό. Αλλά για αυτό πρέπει να απομακρυνθούν μια για πάντα από τους εργάτες. Σήμερα αυτό δεν συμβαίνει ακόμη. Σήμερα η σοσιαλδημοκρατία στο σύνολό της, με όλους τους εσωτερικούς της ανταγωνισμούς, αναγκάζεται σε οξεία σύγκρουση με τους φασίστες. Είναι καθήκον μας να εκμεταλλευτούμε αυτή τη σύγκρουση και όχι να ενώσουμε τους ανταγωνιστές εναντίον μας.
Το μέτωπο πρέπει να στραφεί κατά του φασισμού. Και αυτό το κοινό μέτωπο της άμεσης πάλης ενάντια στο φασισμό, που αγκαλιάζει ολόκληρο το προλεταριάτο, πρέπει να χρησιμοποιηθεί στον αγώνα ενάντια στη σοσιαλδημοκρατία ως πλευρική επίθεση αλλά όχι λιγότερο αποτελεσματική για όλα αυτά.
Είναι απαραίτητο να δείξουμε με πράξεις πλήρη ετοιμότητα να κάνουμε μπλοκ με τους σοσιαλδημοκράτες ενάντια στους φασίστες σε όλες τις περιπτώσεις που θα δεχτούν μπλοκ. Το να πεις στους σοσιαλδημοκράτες εργαζόμενους: «Πετάξτε τους ηγέτες σας στην άκρη και συμμετάσχετε στο ενιαίο μας ‘μη κομματικό’ μέτωπο», σημαίνει να προσθέσετε μόνο μια ακόμη κούφια φράση σε χίλιες άλλες. Πρέπει να καταλάβουμε πώς να απομακρύνουμε τους εργάτες από τους ηγέτες τους στην πραγματικότητα. Αλλά η πραγματικότητα σήμερα είναι ο αγώνας ενάντια στον φασισμό. Υπάρχουν και αναμφίβολα θα υπάρχουν σοσιαλδημοκράτες εργάτες που είναι έτοιμοι να πολεμήσουν χέρι-χέρι με τους κομμουνιστές εργάτες ενάντια στους φασίστες, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες ή ακόμα και ενάντια στις επιθυμίες των σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων. Με τέτοια προοδευτικά στοιχεία είναι προφανώς απαραίτητο να δημιουργηθεί η στενότερη δυνατή επαφή. Αυτή τη στιγμή όμως δεν είναι μεγάλοι σε αριθμό. Ο Γερμανός εργάτης έχει μεγαλώσει στο πνεύμα της οργάνωσης και της πειθαρχίας. Αυτό έχει τις δυνατές αλλά και τις αδύναμες πλευρές του. Η συντριπτική πλειοψηφία των σοσιαλδημοκρατών εργαζομένων θα πολεμήσει ενάντια στους φασίστες, αλλά –προς το παρόν τουλάχιστον– μόνο μαζί με τις οργανώσεις τους. Αυτό το στάδιο δεν μπορεί να παραλειφθεί. Πρέπει να βοηθήσουμε τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες στη δράση –σε αυτή τη νέα και εξαιρετική κατάσταση– να δοκιμάσουν την αξία των οργανώσεων και των ηγετών τους αυτή τη στιγμή, που είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την εργατική τάξη.
Πρέπει να αναγκάσουμε τη Σοσιαλδημοκρατία σε Μπλοκ Ενάντια στους Φασίστες
Το πρόβλημα είναι ότι στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος υπάρχουν πολλοί φοβισμένοι οπορτουνιστές. Έχουν ακούσει ότι ο οπορτουνισμός συνίσταται στην αγάπη για τα μπλοκ και γι’ αυτό είναι εναντίον των μπλοκ. Δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά μεταξύ, ας πούμε, μιας κοινοβουλευτικής συμφωνίας και μιας τόσο μετριοπαθούς συμφωνίας για αγώνα σε μια απεργία ή για υπεράσπιση των εργατικών τυπογραφείων ενάντια στα φασιστικά συγκροτήματα.
Οι εκλογικές συμφωνίες, οι κοινοβουλευτικοί συμβιβασμοί που συνάπτονται μεταξύ του επαναστατικού κόμματος και της σοσιαλδημοκρατίας λειτουργούν, κατά κανόνα, προς όφελος της σοσιαλδημοκρατίας. Οι πρακτικές συμφωνίες για μαζική δράση, για σκοπούς αγώνα είναι πάντα χρήσιμες για το επαναστατικό κόμμα. Η Αγγλο-Ρωσική Επιτροπή ήταν ένας ανεπίτρεπτος τύπος μπλοκ δύο ηγεσιών σε μια κοινή πολιτική πλατφόρμα, ασαφής, παραπλανητική, που δεν δεσμεύει κανέναν σε καμία απολύτως ενέργεια. Η διατήρηση αυτού του μπλοκ την εποχή της Γενικής Απεργίας, όταν το Γενικό Συμβούλιο ανέλαβε το ρόλο του απεργοσπάστη, σήμαινε, από την πλευρά των σταλινικών, μια πολιτική προδοσίας.
Καμία κοινή πλατφόρμα με τη σοσιαλδημοκρατία, ή με τους ηγέτες των γερμανικών συνδικάτων, κανένα κοινό έντυπο, πανό, πλακάτ! Πορεία χωριστά, αλλά χτυπήστε ενωμένοι! Συμφωνείτε μόνο πώς να χτυπήσετε, ποιον να χτυπήσετε και πότε να χτυπήσετε! Μια τέτοια συμφωνία μπορεί να συναφθεί ακόμη και με τον ίδιο τον διάβολο, με τη γιαγιά του και ακόμη και με τον Νόσκε και τον Γκρεζίνσκι. Υπό έναν όρο, να μην δέσει κανείς τα χέρια του.
Είναι αναγκαίο, χωρίς καμία καθυστέρηση, επιτέλους να επεξεργαστούμε ένα πρακτικό σύστημα μέτρων – όχι με στόχο απλώς να «αποκαλύψει» τη σοσιαλδημοκρατία (ενώπιον των κομμουνιστών), αλλά με στόχο την πραγματική πάλη ενάντια στο φασισμό. Το ζήτημα των οργανώσεων άμυνας των εργοστασίων, της απρόσκοπτης δραστηριότητας των εργοστασιακών συμβουλίων, το απαραβίαστο των εργατικών οργανώσεων και θεσμών, το ζήτημα των οπλοστασίων που μπορεί να αρπάξουν οι φασίστες, το ζήτημα των μέτρων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, δηλαδή του συντονισμού των ενεργειών των κομμουνιστικών και των σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων στον αγώνα κ.λπ., κ.λπ., πρέπει να αντιμετωπιστεί σε αυτό το πρόγραμμα.
Στον αγώνα κατά του φασισμού, τα συμβούλια των εργοστασίων κατέχουν μια εξαιρετικά σημαντική θέση. Εδώ είναι απαραίτητο ένα ιδιαίτερα ακριβές πρόγραμμα δράσης. Κάθε εργοστάσιο πρέπει να γίνει αντιφασιστικό προπύργιο, με δικούς του διοικητές και δικά του τάγματα. Είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας χάρτης των φασιστικών στρατώνων και όλων των άλλων φασιστικών οχυρών, σε κάθε πόλη και σε κάθε συνοικία. Οι φασίστες επιχειρούν να περικυκλώσουν τα επαναστατικά οχυρά. Οι περικυκλωτές πρέπει να είναι περικυκλωμένοι. Σε αυτή τη βάση, μια συμφωνία με τις σοσιαλδημοκρατικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι όχι μόνο επιτρεπτή, αλλά και καθήκον. Το να το απορρίψεις αυτό για λόγους «αρχής» (στην πραγματικότητα λόγω γραφειοκρατικής βλακείας, ή ακόμα χειρότερο, λόγω δειλίας) σημαίνει άμεση και απευθείας βοήθεια στον φασισμό.
Ένα πρακτικό πρόγραμμα συμφωνιών με τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες προτάθηκε από εμάς ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1930 ( Η στροφή στην Κομιντέρν και η κατάσταση στη Γερμανία , εκδ. The Militant ), δηλαδή πριν από ένα χρόνο και ένα τρίμηνο. Τι έχει αναλάβει η ηγεσία προς αυτή την κατεύθυνση. Σχεδόν τίποτα. Η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος έχει αναλάβει τα πάντα εκτός από αυτό που αποτελεί το άμεσο καθήκον της. Πόσος πολύτιμος, μη αναπληρώσιμος χρόνος έχει χαθεί! Στην πραγματικότητα, δεν απομένει πολύς χρόνος. Το πρόγραμμα δράσης πρέπει να είναι αυστηρά πρακτικό, αυστηρά αντικειμενικό, σε σημείο, χωρίς καμία από αυτές τις τεχνητές «αξιώσεις» χωρίς καμία επιφύλαξη, ώστε κάθε μέσος σοσιαλδημοκράτης εργάτης να μπορεί να λέει στον εαυτό του: αυτό που προτείνουν οι κομμουνιστές είναι απολύτως απαραίτητο για τον αγώνα. κατά του φασισμού. Σε αυτή τη βάση, πρέπει να τραβήξουμε μαζί μας τους σοσιαλδημοκράτες εργαζόμενους με το παράδειγμά μας και να επικρίνουμε τους ηγέτες τους που αναπόφευκτα θα λειτουργήσουν ως έλεγχος και τροχοπέδη. Μόνο έτσι είναι δυνατή η νίκη.
Μια καλή φράση από τον Λένιν
Οι σημερινοί επίγονοι, δηλαδή οι εντελώς κακοί μαθητές του Λένιν, αρέσκονται να καλύπτουν τα ελαττώματά τους σε κάθε περίσταση που προσφέρεται με παραπομπές – συχνά εντελώς άσχετες. Για τους μαρξιστές, ένα ερώτημα δεν απαντιέται με παράθεση αλλά με τη σωστή μέθοδο. Αν κάποιος καθοδηγείται από σωστές μεθόδους, δεν είναι δύσκολο να βρει και κατάλληλες παραπομπές. Αφού έφτιαξα την παραπάνω αναλογία με την εξέγερση του Κορνίλοφ, είπα στον εαυτό μου: Μάλλον μπορούμε να βρούμε στον Λένιν μια θεωρητική αποσαφήνιση του μπλοκ μας με τους συμφιλιωτές στον αγώνα ενάντια στον Κορνίλοφ. Και να τι βρήκα πραγματικά στο δεύτερο μέρος του Vol. XIV της ρωσικής έκδοσης, σε μια επιστολή του Λένιν προς την Κεντρική Επιτροπή, που γράφτηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1917:
«Ακόμη και αυτή τη στιγμή, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να υποστηρίξουμε την κυβέρνηση Κερένσκι. Αυτό θα ήταν χωρίς αρχές. Ερωτάται: τότε δεν θα πολεμήσουμε ενάντια στον Κορνίλοφ; Φυσικά και θα πολεμήσουμε. Αλλά αυτό δεν είναι ένα και το ίδιο πράγμα. Υπάρχει ένα όριο σε αυτό. Παραβιάζεται από πολλούς μπολσεβίκους που πέφτουν στον «συμφιλιωτισμό» και αφήνουν τους εαυτούς τους να οδηγούνται από το ρεύμα των γεγονότων.
«Θα πολεμήσουμε, παλεύουμε ενάντια στον Κορνίλοφ, αλλά δεν υποστηρίζουμε τον Κερένσκι, αποκαλύπτουμε τις αδυναμίες του. Η διάκριση είναι μάλλον λεπτή, αλλά πολύ σημαντική και δεν πρέπει να ξεχαστεί.
«Σε τι συνίσταται η αλλαγή της τακτικής μας μετά την εξέγερση του Κορνίλοφ;
«Στο ότι διαφοροποιούμε τις μορφές αγώνα ενάντια στον Κερένσκι. Χωρίς να μειώσουμε την εχθρότητά μας απέναντί του ούτε μια νότα, χωρίς να πάρουμε ούτε μια λέξη από όσα είπαμε εναντίον του, χωρίς να εγκαταλείψουμε το καθήκον να συντρίψουμε τον Κερένσκι, λέμε: Πρέπει να υπολογίσουμε τη στιγμή, δεν θα ανατρέψουμε τον Κερένσκι προς το παρόν. Προσεγγίζουμε διαφορετικά το ζήτημα του αγώνα εναντίον του: εξηγώντας τις αδυναμίες και τις αμφιταλαντεύσεις του Κερένσκι στους ανθρώπους (που πολεμούν εναντίον του Κορνίλοφ)».
Δεν προτείνουμε κάτι διαφορετικό. Πλήρης ανεξαρτησία της κομμουνιστικής οργάνωσης και Τύπου, πλήρης ελευθερία της κομμουνιστικής κριτικής, το ίδιο και για τη σοσιαλδημοκρατία και τα συνδικάτα. Μόνο οι άξιας περιφρόνησης καιροσκόποι μπορούν να επιτρέψουν τον περιορισμό της ελευθερίας του Κομμουνιστικού Κόμματος (για παράδειγμα, όπως η είσοδος στο Kuo Min Tang). Δεν είμαστε της κατηγορίας τους.
Καμία ανάκληση της κριτικής μας για τη σοσιαλδημοκρατία. Χωρίς να ξεχνάμε όλα όσα έχουν συμβεί. Ολόκληρος ο ιστορικός απολογισμός, συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης για τον Καρλ Λίμπκνεχτ και τη Ρόζα Λούξεμπουργκ θα παρουσιαστεί την κατάλληλη στιγμή, όπως τελικά οι Ρώσοι Μπολσεβίκοι παρουσίασαν έναν γενικό απολογισμό στους μενσεβίκους και τους σοσιαλεπαναστάτες για το δόλωμα, τη συκοφαντία, τη φυλάκιση και τη δολοφονία εργατών, στρατιωτών και αγροτών.
Αλλά τους παρουσιάσαμε τον γενικό μας απολογισμό δύο μήνες αφότου είχαμε χρησιμοποιήσει τον μερικό απολογισμό μεταξύ Κερένσκι και Κορνίλοφ, μεταξύ «δημοκρατών» και φασιστών – προκειμένου να διώξουμε τους φασίστες με μεγαλύτερη βεβαιότητα. Μόνο χάρη σε αυτήν την περίσταση νικήσαμε.
* * * *
Όταν η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας υιοθετήσει τη θέση που εκφράζεται στο απόσπασμα του Λένιν που αναφέρθηκε παραπάνω, ολόκληρη η προσέγγιση προς τις σοσιαλδημοκρατικές μάζες και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις θα αλλάξει αμέσως: αντί για τα άρθρα και τις ομιλίες που είναι μόνο πειστικές σε εκείνους τους ανθρώπους που είναι ήδη πεπεισμένοι χωρίς αυτές, οι αγκιτάτορες θα βρουν μια κοινή γλώσσα με νέους εκατοντάδες χιλιάδες και εκατομμύρια εργάτες. Η διαφοροποίηση εντός της σοσιαλδημοκρατίας θα προχωρήσει με αυξημένο ρυθμό. Οι φασίστες θα αισθανθούν σύντομα ότι το καθήκον τους δεν συνίσταται απλώς στο να νικήσουν τον Bruening, τον Braun και τον Wels, αλλά να ξεκινήσουν τον ανοιχτό αγώνα ενάντια σε ολόκληρη την εργατική τάξη. Σε αυτό το επίπεδο, αναπόφευκτα θα παραχθεί μια βαθιά διαφοροποίηση μέσα στον φασισμό. Μόνο από αυτόν τον δρόμο είναι δυνατή η νίκη.
Αλλά είναι απαραίτητο να επιθυμούμε αυτή τη νίκη. Στο μεταξύ, μεταξύ των κομμουνιστών αξιωματούχων δεν είναι λίγοι οι δειλοί καριερίστες και παραποιητές ολόκληρων μικρών ποστ, των οποίων τα εισοδήματα και πολλά άλλα, – τα κρυφά τους, τους είναι ξεκάθαρα. Αυτά τα πλάσματα έχουν μία κλίση στο να διατυπώνουν εξαιρετικά ριζοσπαστικές φράσεις κάτω από τις οποίες κρύβεται ένας άθλιος και άξιος περιφρόνησης φαταλισμός. «Χωρίς νίκη επί της σοσιαλδημοκρατίας, δεν μπορούμε να πολεμήσουμε ενάντια στον φασισμό!» λένε τέτοιοι τρομεροί επαναστάτες, και για αυτό το λόγο… ετοιμάζουν τα διαβατήριά τους.
Εργάτες-κομμουνιστές, είστε εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια. Δεν μπορείτε να φύγετε για κανένα μέρος. δεν υπάρχουν αρκετά διαβατήρια για εσάς. Εάν ο φασισμός έρθει στην εξουσία, θα υπερβεί τις ικανότητές σας και θα πλακώσει τις σπονδυλικές σας στήλες σαν ένα φοβερό τανκ. Η σωτηρία σας βρίσκεται στον ανελέητο αγώνα. Και μόνο μια αγωνιστική ενότητα με τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες μπορεί να φέρει τη νίκη. Βιαστείτε, εργάτες-κομμουνιστές, σας μένει πολύ λίγος χρόνος!
8 Δεκεμβρίου 1931
Λ. Τρότσκι