Κ. Καλλωνιάτης 08.08.24 Αναδημοσίευση από Efsyn
Στον κόσμο των επενδύσεων υπάρχει μια άποψη που λέει ότι η παγκόσμια οικονομία κινείται χάρη στην αμερικανική οικονομία, η οποία με τη σειρά της έχει ως ατμομηχανή τη Wall Street, οι χρηματιστηριακοί δείκτες της οποίας αυξάνονται εξαιτίας της ανόδου των μετοχών 10 γιγαντιαίων εταιρειών, από τις οποίες οι της νέας τεχνολογίας ξεχωρίζουν χωρίς να είναι όλες κερδοφόρες.
Αυτό είναι εν μέρει σωστό αφού την ίδια ώρα που η Ευρώπη κι η Ιαπωνία είναι στάσιμες ή φλερτάρουν με την ύφεση, οι ΗΠΑ σημειώνουν αύξηση ΑΕΠ 2%. Ομως, είναι επίσης αλήθεια πως η αμερικανική μεγέθυνση βασίζεται κυρίως στην αύξηση των χρεών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα με την αναχρηματοδότηση για εξαγορά ιδίων μετοχών λίγων μεγάλων εισηγμένων επιχειρήσεων και με έμφαση στον χώρο των νέων τεχνολογιών (τεχνητή νοημοσύνη).
Σύμφωνα με την JP Morgan, ωστόσο, η πρόσφατη άνοδος της συγκέντρωσης της χρηματιστηριακής αγοράς ήταν η πιο απότομη των τελευταίων 60 ετών, με λίγες μόνο μετοχές να οδηγούν τις περισσότερες αποδόσεις. Σήμερα, οι 10 κορυφαίες μετοχές με βάση την κεφαλαιοποίηση της αγοράς αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% της συνολικής αγοράς μετοχών.
Ιστορικά, δε, η απότομη άνοδος της συγκέντρωσης της χρηματιστηριακής αγοράς πάντα αντιστρεφόταν. Με τον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500 των ΗΠΑ να σημειώνει τα τελευταία 14 έτη άνοδο 16% ετησίως, αποτυπώνοντας συνθήκες φούσκας της αγοράς, είναι προφανές πως η αμερικανική οικονομική μεγέθυνση είναι πλασματική και επισφαλής. Αυτό καταγράφεται και στον δείκτη του λόγου κεφαλαιοποίησης των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών προς το ΑΕΠ, ο οποίος στις μεν ΗΠΑ αυξήθηκε από 119% κατά μέσο όρο την τριετία 2011-2013 σε 186% την τριετία 2020-2022, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο επίσης αυξήθηκε από 78% σε 123% αντίστοιχα, δηλαδή πολύ πάνω από την αμερικανική και παγκόσμια παραγωγή.
Ο χρηματιστηριακός δείκτης S&P 500
Στο παραπάνω συμπέρασμα συνηγορεί πλειάδα οικονομικών μεγεθών. Ενδεικτικά αναφέρω για τις ΗΠΑ:
● Η παραβατικότητα στις πιστωτικές κάρτες έχει ανέλθει σε κορυφαία ύψη δεκαετίας.
● Η κρίση των εμπορικών ακινήτων συνεχίζει να κλιμακώνεται.
● Οι κατοικίες είναι οικονομικά περισσότερο απρόσιτες από ποτέ, με τις τιμές 47% πάνω από το 2020, και οι κατασχέσεις πληθαίνουν.
● Οπως σημειώνει το FDIC, οι τράπεζες έχουν πάνω από μισό τρισ. δολάρια σε απραγματοποίητες ζημίες. Στο α’ εξάμηνο 2024 οι τράπεζες έχουν κλείσει 400 καταστήματα.
● Οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει ένα κύμα απολύσεων στη χώρα.
● Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημειώνει 17% πτώση στο α’ 7μηνο 2024.
● Το 44% των συνταξιούχων σκέφτεται να επιστρέψει στη δουλειά γιατί με τον πληθωρισμό δεν τα φέρνει βόλτα πια.
● Την τελευταία τριετία το τυπικό νοικοκυριό χρειάζεται να ξοδέψει 1.069 δολάρια παραπάνω για να διατηρήσει απλά το βιοτικό του επίπεδο (έρευνα Motley Fool).
● Το δημόσιο έλλειμμα της χώρας ανέρχεται σε 2 τρισ. δολάρια και το δημόσιο χρέος φτάνει τα 34 τρισ. δολάρια, έχοντας προσθέσει 11 τρισ. μέσα στην τελευταία τριετία!
Ομως δεν είναι μόνο η αμερικανική οικονομία υπερχρεωμένη και ευάλωτη. Η κρίση του 2008 «ξεπεράστηκε» με την αθρόα εκτύπωση χρήματος (τα επιτόκια μηδενίστηκαν και οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών τριπλασιάστηκαν μέσα σε μία 10ετία) και τη δημιουργία νέων χρεών που ανήλθαν σε 100 τρισ. την τελευταία 10ετία.
Τα επίπεδα χρέους αντιστοιχούν πλέον σε 336% του παγκόσμιου ΑΕΠ (βλ. IIF) -που ανέρχεται στα 105 τρισ.- όταν το 2012 στις αναπτυγμένες οικονομίες ήταν 110% και στις αναπτυσσόμενες μόλις 35% του ΑΕΠ. Οι κυβερνήσεις δανείστηκαν για να τονώσουν τη ζήτηση και οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν την οικονομική στασιμότητα, τα προηγούμενα χρέη και την εκτίναξη του πληθωρισμού που κατέφαγε τα πραγματικά εισοδήματα, με συνέπεια η Παγκόσμια Τράπεζα (Π.Τ.) να μιλάει για τη μεγαλύτερη πτώση στο πραγματικό κόστος ζωής για δεκαετίες. Με τις ανισότητες φυσικά να εκτινάσσονται: από τον νέο πλούτο που δημιουργήθηκε μετά το 2020 τα 26 τρισ. δολάρια (63%) καρπώθηκε το πλουσιότερο 1% και τα 16 τρισ. (37%) μοιράστηκε ο υπόλοιπος κόσμος (Oxfam). Εξ ου και η πρόβλεψη της Π.Τ. πως η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς τη χειρότερη πενταετία των τελευταίων 30 ετών.
Με τα επιτόκια να έχουν αυξηθεί μαζί με τα χρέη και τις δαπάνες εξυπηρέτησής τους ακολουθώντας τον πληθωρισμό, με το παγκόσμιο εμπόριο να επιβραδύνει λόγω του προστατευτισμού και των πολέμων και με τις οικονομίες στο χείλος της ύφεσης και τη χρηματοπιστωτική φούσκα έτοιμη να εκραγεί, ο δημοσιονομικός χώρος για άσκηση κοινωνικής πολιτικής συρρικνώνεται επικίνδυνα και οι ήδη οξυμένες εισοδηματικές ανισότητες θα επιδεινωθούν περαιτέρω. Στις συνθήκες αυτές οδεύουμε ολοταχώς προς μια νέα και πολύ χειρότερη δεκαετία κρίσης χρέους.
About Author
