07/10/2025, από τον Eric Zuesse, 1 Οκτωβρίου 2025
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσπαθεί να αλλάξει το σύνταγμα της ΕΕ
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (του συλλογικού οργάνου που αποτελεί την Προεδρία της ΕΕ), θέλει να προσθέσει στην ΕΕ τόσο την Ουκρανία όσο και τη Μολδαβία, αν και τουλάχιστον ένα κράτος μέλος της ΕΕ, η Ουγγαρία, είναι αντίθετο, και παρόλο που το ισχύον Σύνταγμα της ΕΕ απαγορεύει την προσθήκη οποιουδήποτε νέου κράτους μέλους, εκτός εάν όλα τα υπάρχοντα κράτη μέλη εγκρίνουν την αίτηση του για ένταξη.
Το Σύνταγμα της ΕΕ ονομάζεται «Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση» και το Άρθρο 49 ορίζει ότι κανένα έθνος δεν μπορεί να προστεθεί στην ΕΕ εκτός εάν τα υπάρχοντα κράτη-μέλη της εγκρίνουν ομόφωνα την ένταξή του στην ΕΕ:
Κάθε ευρωπαϊκό κράτος που σέβεται τις αξίες που αναφέρονται στο άρθρο 2 και έχει δεσμευτεί να τις προωθεί μπορεί να υποβάλει αίτηση για να γίνει μέλος της Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια ενημερώνονται για την αίτηση αυτή. Το αιτούν κράτος απευθύνει την αίτηση του στο Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή και αφού λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο αποφασίζει με την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν. Λαμβάνονται υπόψη οι όροι επιλεξιμότητας που έχουν συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Οι όροι προσχώρησης και οι προσαρμογές των Συνθηκών επί των οποίων βασίζεται η Ένωση, τις οποίες συνεπάγεται η προσχώρηση αυτή, αποτελούν αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ των κρατών μελών και του αιτούντος κράτους. Η συμφωνία αυτή υποβάλλεται για επικύρωση από όλα τα συμβαλλόμενα κράτη σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς τους κανόνες.
Κάθε κράτος μέλος της ΕΕ έχει ένα μέλος στο Συμβούλιο της ΕΕ και όλα αυτά πρέπει να συμφωνήσουν στην έγκριση της αίτησης του αιτούντος κράτους, προκειμένου να προστεθεί ένα νέο κράτος μέλος.
Κατά συνέπεια, η ΕΕ θα παραβιάσει την παράδοσή της να μην δέχεται ποτέ αίτηση ένταξης, εκτός εάν όλα τα υπάρχοντα μέλη είναι πρόθυμα να εξετάσουν την αίτηση αυτού του έθνους. Έμμεσα, η ΕΕ λέει στους Ούγγρους να αντικαταστήσουν την υπάρχουσα κυβέρνησή τους και αναμένει ότι η νεοεκλεγείσα ουγγρική κυβέρνηση θα υποστηρίξει τις αιτήσεις ένταξης της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Είναι μια έμμεση προειδοποίηση προς τον Βίκτορ Όρμπαν, τον νυν πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, ότι η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να τον απομακρύνει και να τον αντικαταστήσει με κάποιον που η ΕΕ θα αποδεχτεί να εκπροσωπήσει την Ουγγαρία.
Στις 29 Σεπτεμβρίου, το Politico είχε τον τίτλο «Ο Κόστα επιδιώκει να παρακάμψει το βέτο του Όρμπαν στην υποψηφιότητα ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ: Οι κανόνες των Βρυξελλών που απαιτούν από όλες τις 27 χώρες μέλη να συμφωνήσουν για τους νέους συμμετέχοντες θα εξεταστούν σε μια σύνοδο κορυφής αυτή την εβδομάδα στην Κοπεγχάγη».
Στις 30 Σεπτεμβρίου, οι Financial Times είχαν τον τίτλο «Κινήσεις της ΕΕ για την προώθηση της ένταξης της Ουκρανίας παρακάμπτοντας την Ουγγαρία: Οι Βρυξέλλες συμβουλεύουν το Κίεβο να προωθήσει τις τεχνικές εργασίες παρά το γεγονός ότι η Βουδαπέστη καθυστερεί τις συνομιλίες» .
Το άρθρο των FT ανέφερε ότι «Μόλις η Ουγγαρία είναι πρόθυμη να άρει το βέτο της, οι διατυπώσεις θα μπορούσαν να επιταχυνθούν. «Θεωρητικά, θα μπορούσατε στη συνέχεια να ανοίξετε και να κλείσετε ένα σύμπλεγμα την ίδια ημέρα», είπε ένας από τους αξιωματούχους». Με άλλα λόγια: σπάζοντας την παράδοση σε αυτό το θέμα, όπως θέλει η von der Leyen, τόσο η Ουκρανία όσο και η Μολδαβία θα μπορούσαν ενδεχομένως να προστεθούν στην ΕΕ σχεδόν αμέσως μετά την εγκατάσταση της νέας, φιλοπολεμικής κυβέρνησης στην Ουγγαρία ή/και σε οποιοδήποτε άλλο πιθανό αντιπολεμικό υπάρχον κράτος μέλος της ΕΕ.
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει επιτυχία στην αλλαγή καθεστώτος στην Ουγγαρία ή εάν κάποιο άλλο υπάρχον κράτος-μέλος αποφασίσει να αντιταχθεί στην προσθήκη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, η ΕΕ μπορεί να χάσει την υπομονή της με την τήρηση της υφιστάμενης Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και να προσπαθήσει να την τροποποιήσει αντικαθιστώντας την υφιστάμενη απαίτηση ομοφωνίας καθιστώντας την κάτι λιγότερο, όπως μια απλή απαίτηση έγκρισης με πλειοψηφία. Ωστόσο, η τροποποίηση αυτής της Συνθήκης (του Συντάγματος της ΕΕ) έχει καταστεί απαγορευτικά δύσκολη από το Άρθρο 48 της Συνθήκης , το οποίο απαιτεί ομοφωνία για την τροποποίηση του εγγράφου.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν υπάρξει τροποποιήσεις στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή θα είναι η πρώτη.
Η Συνθήκη δεν περιλαμβάνει κανένα Άρθρο ή ρήτρα που να περιγράφει μια διαδικασία με την οποία μπορεί να αποβληθεί ένα κράτος-μέλος (όπως η Ουγγαρία) — ακόμη και αν τώρα επιθυμούν να το κάνουν αυτό προκειμένου να επιταχύνουν τη μετάβασή τους από μια σχεδόν αποκλειστικά οικονομική ένωση, σε μια στρατιωτική ένωση.
Η φαινομενική επείγουσα ανάγκη της ΕΕ να εντάξει τουλάχιστον την Ουκρανία στην ιεραρχία της αποτελεί στην πραγματικότητα μέρος της πρόθεσης της ΕΕ να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ, μια αντιρωσική στρατιωτική συμμαχία (η ΕΕ ήταν η αντιρωσική οικονομική συμμαχία ) η οποία ΔΕΝ θα εξαρτιόταν από τις ΗΠΑ. Οι χώρες της ΕΕ ήταν απλώς αποικίες της αμερικανικής αυτοκρατορίας . Κατά συνέπεια, για παράδειγμα, το «New Union Post», ένα «περιοδικό για τη διεύρυνση της ΕΕ», με τίτλο στις 21 Αυγούστου, «Είναι η ένταξη στην ΕΕ εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία; Χάρη στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες, η διεύρυνση της ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει «μια πολύ ισχυρή εγγύηση στα χαρτιά», λέει ο ανώτερος αναλυτής του EUISS, Ondrej Ditrych. Ωστόσο, πρέπει να υποστηριχθεί από ικανότητες και σχέδια για να «καλύψει το διευρυνόμενο κενό αποτροπής που προκαλείται από την αβεβαιότητα σχετικά με την αξιόπιστη δέσμευση των ΗΠΑ» στην Ευρώπη».
Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ θα μπορούσε να αναλάβει από το ΝΑΤΟ τον πόλεμο για την κατάκτηση της Ρωσίας.
Ίσως οι δισεκατομμυριούχοι της Ευρώπης βλέπουν τη δυνατότητα να επιτρέψουν στους κατασκευαστές όπλων που ελέγχουν να γίνουν οι κερδοσκόποι — όχι πλέον οι δισεκατομμυριούχοι της Αμερικής — από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θα μπορούσαν να βγάλουν περισσότερα χρήματα ανταγωνιζόμενοι την αμερικανική αυτοκρατορία παρά όντας μέρη της αμερικανικής αυτοκρατορίας. Για παράδειγμα: αντικαθιστώντας το ΝΑΤΟ ως τον συντάκτη τεχνικών προτύπων για τα όπλα τους , μια πανευρωπαϊκή ΕΕ θα μπορούσε στη συνέχεια να ευνοήσει τις ευρωπαϊκές εταιρείες «άμυνας» (όχι πλέον με έδρα τις ΗΠΑ) για αγορές όπλων από όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Ενώ τώρα, οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι είναι οι κύριοι κερδοσκόποι από τα όπλα (τα οποία πωλούνται όχι μόνο στην κυβέρνηση των ΗΠΑ αλλά σε όλες τις κυβερνήσεις σε ολόκληρη την αμερικανική αυτοκρατορία), οι Ευρωπαίοι δισεκατομμυριούχοι θα μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν με αυτή την ιδιότητα. Το πιο κερδοφόρο τμήμα του S&P είναι μακράν ο τομέας της «άμυνας» (επιθετικότητας). Έτσι, η αντικατάσταση των Αμερικανών δισεκατομμυριούχων με αυτή την ιδιότητα θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την προσωπική τους περιουσία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι, άλλωστε, εξαιρετικά κερδοφόρος (αν και αυξάνει σημαντικά το χρέος — και επομένως τους φόρους — των κυβερνήσεων της ΕΕ και της κυβέρνησης των ΗΠΑ). Τέλος πάντων, αυτός είναι ένας λογικός τρόπος να ερμηνεύσουμε την πρωτοβουλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εδώ.