Τζέιμι ΜακΓκίβερ, 23 Ιουλίου 2025
https://www.reuters.com/markets/europe/is-todays-ai-boom-bigger-than-dotcom-bubble-2025-07-22
ΟΡΛΑΝΤΟ, Φλόριντα, 22 Ιουλίου (Reuters) – Η συγκέντρωση της Wall Street στον καυτό τεχνολογικό τομέα είναι, από ορισμένες απόψεις, μεγαλύτερη από ποτέ, ξεπερνώντας τα επίπεδα που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της φούσκας των dotcom της δεκαετίας του 1990. Αλλά μήπως αυτό σημαίνει ότι η ιστορία είναι αναπόφευκτο να επαναληφθεί;
Η αυξανόμενη συγκέντρωση σε αμερικανικές μετοχές θυμίζει αμέσως τη φρενίτιδα του διαδικτύου και των επικοινωνιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ο τεχνολογικά προσανατολισμένος δείκτης Nasdaq κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2000, προτού καταρρεύσει κατά 65% τους επόμενους 12 μήνες. Και δεν επανήλθε στο προηγούμενο υψηλό του για 14 χρόνια.
Φαίνεται απίθανο να δούμε μια επανάληψη αυτού σήμερα, σωστά; Ίσως.
Η λειτουργία αντίδρασης της αγοράς φαίνεται να είναι διαφορετική από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια της άνθησης και της ύφεσης των dotcom. Απλώς κοιτάξτε την τρέχουσα ανάκαμψη από την πτώση των δασμών μετά την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» στις αρχές Απριλίου – μία από τις ταχύτερες που έχουν καταγραφεί – ή την άνοδό της κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αλλά παρά όλες αυτές τις διαφορές, υπάρχουν και κάποιες ανησυχητικές ομοιότητες. Οι επενδυτές θα έπρεπε να έχουν κατά νου και τα δύο.
ΤΟ ΚΛΑΜΠ ΤΩΜ 10 ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ
Η πιο προφανής ομοιότητα μεταξύ αυτών των δύο περιόδων είναι η συγκέντρωση της τεχνολογίας και των συναφών βιομηχανιών στις χρηματιστηριακές αγορές των ΗΠΑ. Ο ευρύς τεχνολογικός τομέας αντιπροσωπεύει πλέον το 34% της κεφαλαιοποίησης αγοράς του S&P 500, σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ του 33% που είχε σημειωθεί τον Μάρτιο του 2000.
Από τις 10 κορυφαίες εταιρείες με βάση την κεφαλαιοποίηση της αγοράς σήμερα, οκτώ είναι κολοσσοί της τεχνολογίας ή των επικοινωνιών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι λεγόμενες «Magnificent 7» – Apple, Amazon, Alphabet, Μέτα , Microsoft, Nvidia, Tesla – καθώς και οι Berkshire Hathaway και JPMorgan.
Αντιθέτως, μόνο πέντε από τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες το 1999 ήταν εταιρείες τεχνολογίας. Οι άλλες πέντε ήταν η General Electric, Citi, Exxon, Walmart και Home Depot.
Επιπλέον, η παρουσία των 10 κορυφαίων εταιρειών στον δείκτη S&P 500 σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ήταν τότε. Η συνδυασμένη κεφαλαιοποίηση της αγοράς των 10 κορυφαίων σήμερα είναι σχεδόν 22 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή το 40% του συνόλου του δείκτη, σημαντικά υψηλότερη από το συγκρίσιμο 25% το 1999.
Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι η τεχνολογία παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομία των ΗΠΑ σήμερα από ό,τι στις αρχές της χιλιετίας.
Οι δείκτες ανήλθαν με την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη αυτό το Σαββατοκύριακο, όταν ο Πρόεδρος Τραμπ συναντηθεί στη Σκωτία με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
ΦΟΥΣΚΑ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ;
Με βάση ορισμένα μέτρα, η τρέχουσα τεχνολογική άνθηση, η οποία οφείλεται εν μέρει στον ενθουσιασμό για την τεχνητή νοημοσύνη, είναι πιο ακραία από τη φούσκα της πληροφορικής στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Όπως επισημαίνει ο Torsten Slok, επικεφαλής οικονομολόγος της Apollo Global Management, η αποτίμηση των κερδών σε 12 μήνες για τις 10 κορυφαίες μετοχές του S&P 500 σήμερα είναι υψηλότερη από ό,τι ήταν πριν από 25 χρόνια.
Ωστόσο, αξίζει να θυμόμαστε ότι η φούσκα των dotcom χαρακτηρίστηκε από μια φρενίτιδα δημόσιων προσφορών και μια σειρά από εταιρείες με μετοχές που αποτιμώνται σε τριψήφια πολλαπλάσια των μελλοντικών κερδών. Αυτό δεν ισχύει σήμερα.
Ενώ ο τεχνολογικός τομέας του S&P διαπραγματεύεται σήμερα με 29,5 φορές τα μελλοντικά κέρδη, ποσοστό υψηλό σε σχέση με τα ιστορικά δεδομένα, αυτό απέχει πολύ από την κορύφωση των σχεδόν 50 φορές που καταγράφηκε το 2000. Ομοίως, ο S&P 500 και ο Nasdaq διαπραγματεύονται επί του παρόντος περίπου 22 και 28,5 φορές τα μελλοντικά κέρδη, σε σύγκριση με τις κορυφές των dotcom των 24,5 και άνω των 70 φορές αντίστοιχα.
ΕΜΠΟΔΙΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 3 ΤΡΙΣ ΔΟΛΑΡΙΩΝ
Με όλα αυτά να έχουν ειπωθεί, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια ουσιαστική, παρατεταμένη διόρθωση της αγοράς, ειδικά εάν η ανάπτυξη που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη δεν επιτευχθεί τόσο γρήγορα όσο αναμένουν οι επενδυτές.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη, η νέα κινητήρια δύναμη της τεχνολογικής ανάπτυξης, θα απαιτήσει τεράστιες κεφαλαιουχικές δαπάνες, ειδικά σε κέντρα δεδομένων, κάτι που μπορεί να σημαίνει ότι τα κέρδη και η αύξηση των τιμών των μετοχών στον τομέα της τεχνολογίας θα μπορούσαν να επιβραδυνθούν βραχυπρόθεσμα.
Σύμφωνα με την Morgan Stanley, το μετασχηματιστικό δυναμικό της γεννετικής τεχνητής νοημοσύνης θα απαιτήσει περίπου 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμιες δαπάνες για κέντρα δεδομένων έως το 2028, εκ των οποίων 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε υλικό όπως τσιπ και διακομιστές και 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε υποδομές.
Αυτό σημαίνει επενδυτικές ανάγκες άνω των 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2028, όπως υπολογίζουν. Για λόγους σαφήνειας, οι συνδυασμένες κεφαλαιουχικές δαπάνες όλων των εταιρειών του S&P 500 πέρυσι ανήλθαν σε περίπου 950 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι αναλυτές της Wall Street γνωρίζουν πολύ καλά αυτά τα στοιχεία, γεγονός που υποδηλώνει ότι τουλάχιστον ένα ποσοστό αυτών των τεράστιων ποσών θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στις τρέχουσες τιμές των μετοχών και στα αναμενόμενα κέρδη, αλλά τι θα γίνει αν τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης αργήσουν περισσότερο να αποδώσουν; Ή τι θα γίνει αν μια νεοσύστατη εταιρεία (θυμηθείτε την κινεζική DeepSeek ) μεταβάλει δραματικά τις προσδοκίες ανάπτυξης για ένα σημαντικό στοιχείο του δείκτη, όπως η Nvidia, η εταιρεία κατασκευής τσιπ αξίας 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων;
Φυσικά, η τεχνολογία είναι τόσο θεμελιώδης για τη σημερινή κοινωνία και οικονομία που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι το αποτύπωμά της στην αγορά θα συρρικνωθεί υπερβολικά και για πολύ καιρό, καθώς αυτό εγείρει το αναπόφευκτο ερώτημα για το πού θα κατευθυνόταν το επενδυτικό κεφάλαιο. Είναι επομένως εύλογο να αναρωτηθούμε εάν μια τεχνολογική κρίση σήμερα θα χρειαζόταν πάνω από μια δεκαετία για να ανακάμψει.
Αλλά, από την άλλη πλευρά, αυτός ο τύπος σκέψης έχει φέρει τους επενδυτές σε μπελάδες στο παρελθόν.
About Author
