Οκτ 29, 2025 – 09:10 Κώστας Καλλωνιάτης
Ζούμε σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων –οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτική– τις οποίες ο καπιταλισμός έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει, με συνέπεια αυτές συνεχώς να βαθαίνουν και να περιπλέκονται σε ένα πεδίο ταξικών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών και πολεμικών συγκρούσεων. Η κοινωνική πόλωση και το πολιτικό κενό που δημιουργούν οι προσωρινές και αδιέξοδες διαχειριστικές λύσεις σε βάρος των εργαζομένων, και η συμβιβαστική στάση της Αριστεράς, γεμίζει με απογοήτευση, ιδιώτευση και οργή που εκφράζεται από την Ακροδεξιά.
Η Αριστερά, για να σταθεί στο ύψος της ιστορίας της, οφείλει να ξαναβρεί τη ριζοσπαστική της πυξίδα. Δεν μπορεί να αρκείται στο να «είναι χρήσιμη» μέσα στο υπάρχον σύστημα. Χρειάζεται να το αμφισβητήσει, να οργανώσει τη δύναμη των από κάτω, να ξαναδώσει νόημα στη συλλογική δράση και την πολιτική.
Μπροστά στο φάσμα ενός μεγάλου πολέμου και μιας νέας παρόξυνσης της οικονομικής κρίσης, το ζητούμενο δεν είναι πλέον μια ακόμα «αριστερή κυβέρνηση» που να μετριάζει όσα δεινά προκαλούνται, αλλά μια κοινωνική πλειοψηφία που να μπορεί να κυβερνήσει τη ζωή της μετασχηματίζοντας τον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και κοινωνίας σε οικοσοσιαλιστική κατεύθυνση. Η εποχή απαιτεί ανασυγκρότηση, φαντασία και θάρρος, όχι για να σωθεί η Αριστερά, αλλά για να σωθεί η κοινωνία από τον καπιταλισμό της καταστροφής. Η Αριστερά δεν υπάρχει για να είναι «χρήσιμη» μέσα στο υπάρχον σύστημα, αλλά για να το μετασχηματίσει ριζικά.
Είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, ο στόχος της Αριστεράς είναι να οργανώνει τη δύναμη των εργαζομένων και να ανοίγει δρόμους κοινωνικής χειραφέτησης.
Η εκλογική επιτυχία και η συμμετοχή σε θεσμούς ή κυβερνητικά σχήματα δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για τη συγκέντρωση δυνάμεων προς έναν βαθύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό.
Το ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θα αποτυπώνει τον επιδιωκόμενο μετασχηματισμό δεν μπορεί να γίνει πλειοψηφικό παρά μόνο αν γεννηθεί μέσα στους αγώνες και όχι στα γραφεία. Η αξιοπιστία της Αριστεράς δεν κρίνεται μόνο από το τι υπόσχεται, αλλά από το πώς δρα καθημερινά: αν είναι δίπλα στους εργαζομένους, στις γυναίκες, στους νέους, στους καταπιεσμένους.
Η συμμετοχή σε μία κυβέρνηση ενιαίου μετώπου της Αριστεράς –ενότητα που κατά την γνώμη μου πρέπει να είναι ο στόχος κάθε αριστερού κόμματος– δεν είναι το τέλος της πορείας, αλλά η αρχή μιας νέας φάσης ταξικής σύγκρουσης. Μια αριστερή κυβέρνηση χωρίς στήριξη και έλεγχο από τα κινήματα θα αφομοιωθεί γρήγορα από το κράτος και τις αγορές. Γι’ αυτό και πρέπει να προκύψει μέσα από τη δράση του κινήματος κι όχι από συμφωνίες κορυφής. Από την πλευρά τους τα κινήματα πρέπει να ενοποιηθούν για να αποκτήσουν αποφασιστικό ρόλο στις εξελίξεις. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να αποκτήσουν ταξική οπτική και συνείδηση του κοινού εχθρού: του κεφαλαίου και της καταστροφικής του λογικής. Καθήκον της Αριστεράς είναι να μπολιάσει τα κινήματα με τα στοιχεία αυτά αλλά και το αναγκαίο όραμα. Το ότι απέτυχε να το πράξει αυτό ως τώρα είναι και η βασική εξήγηση της ανόδου της Ακροδεξιάς, της αποπολιτικοποίησης και της επιχειρούμενης διάλυσης των συλλογικοτήτων από την κυβέρνηση.
Η κρίση πολιτικής εκπροσώπησης που υπάρχει σήμερα στην κοινωνία συνδέεται με την κρίση πολιτικής ταυτότητας και κερματισμού της Αριστεράς. Την υπέρβαση αυτής της κρίσης αναζητεί ενστικτωδώς στην κατεύθυνση της ανασυγκρότησης της μέσω της ενότητας. Όμως η ανασυγκρότηση δεν θα έρθει από «ηγεσίες», αλλά από νέες μορφές δημοκρατικής οργάνωσης που θα γεφυρώνουν κόμμα, κοινωνία και κίνημα. Και η ενότητα προϋποθέτει ένα μίνιμουμ κοινό πολιτικό πρόγραμμα, το οποίο με τη σειρά του προϋποθέτει διακριτό ταυτοτικό στίγμα από κάθε αριστερό κόμμα που θα συμμετάσχει στο ενωτικό σχήμα.
Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο δεν είναι ένα «λαϊκό μέτωπο» ως εκλογική σύμπραξη, αλλά ως έκφραση μιας κοινωνικής συμμαχίας των από κάτω, ικανή να αμφισβητήσει την αστική εξουσία της ολιγαρχίας. Η ενότητα δεν μπορεί να είναι συγκόλληση κομματικών μηχανισμών, αλλά σύγκλιση πολιτικών και κοινωνικών ρευμάτων που δρουν συλλογικά, αυτόνομα, ανοιχτά.
Η αυτονομία της Αριστεράς δεν είναι απομόνωση, είναι προϋπόθεση γνήσιας συνεργασίας.
Στα πλαίσια αυτά, η νέα ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει να είναι:
- Αντικαπιταλιστική, γιατί η εκμετάλλευση δεν εξανθρωπίζεται, μόνο ανατρέπεται.
- Αντιπολεμική και διεθνιστική, γιατί πρέπει να ανακοπεί η κατηφόρα προς τον όλεθρο και τον αφανισμό όλων.
- Οικοσοσιαλιστική, γιατί ο πλανήτης δεν αντέχει άλλο τον καπιταλισμό της καταστροφής.
- Φεμινιστική και αντιρατσιστική, γιατί η ελευθερία είναι αδιαίρετη.
Συνοψίζοντας, ο συσχετισμός για μια αριστερόστροφη κυβέρνηση που θα αλλάξει τα πράγματα σήμερα δεν υπάρχει, καλούμαστε να τον συγκροτήσουμε με την οργάνωση του αντικαπιταλιστικού μπλοκ, ενίσχυση των κινημάτων, θεωρητική και πολιτική ζύμωση, εκπαίδευση των μελών και φίλων της Αριστεράς, ριζοσπαστικές προγραμματικές επεξεργασίες, και, πάνω απ’ όλα, συλλογική πράξη και ιδεολογική μάχη για έναν κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, φόβο, και αφεντικά.
About Author
