Δημήτρης Κατσορίδας, αναδημοσίευση από efsyn 09 Ιουνίου, 2024
Τι μέτρα πρέπει να διεκδικήσουμε σε ευρωπαϊκή κλίμακα για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του κόσμου της εργασίας;
Τι θα συμβεί στην εργασία τα επόμενα χρόνια με την τεχνητή νοημοσύνη;
Τι θα συμβεί με το περιβάλλον;
Γιατί είναι πιο προσιτές και πιο αποδεκτές οι απόψεις της ακροδεξιάς στην κοινωνία;
Για πoιό λόγο η νέα γενιά είναι αόρατη και απέχει;
Πως θα αντιταχθούμε σε μια Ευρώπη που τείνει να γίνει φρούριο, μισαλλόδοξη, πατριαρχική, εθνικιστική και ρατσιστική;
Ποια η αφήγηση της Αριστεράς για την Ευρώπη;
Ποια Ευρώπη θέλουμε; Των Στρατιωτικών εξοπλισμών και του πολέμου ή του κοινωνικού κράτος, του διεθνισμού και του σοσιαλισμού;
Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που τίθενται συνεχώς σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική, εξαιτίας και των κάθε λογής απειλών που περικλείει μέσα της η διεθνής κατάσταση.
Όμως μια ενωμένη Ευρώπη δεν είναι νοητή χωρίς την ενότητα των λαών της, χωρίς να δοθούν οι αναγκαίες λύσεις στα φλέγοντα ζητήματα της εργασίας, του κοινωνικού κράτους, του περιβάλλοντος και της ειρήνης.
Είναι ζωτική ανάγκη για τον κόσμο της εργασίας και τους λαούς, να δημιουργήσουν μεταξύ τους δεσμούς συνεργασίας και εμπιστοσύνης, μακριά από κάθε μορφή (άμεση ή έμμεση) νεοαποικισμού και ιμπεριαλισμού.
Ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της Ευρώπης μπορεί να εκπονηθεί και να εκτελεσθεί μόνο από τους «από κάτω», μέσα από ένα μεταβατικό πρόγραμμα στρατηγικού μετασχηματισμού που θα περιλαμβάνει τα εργατικά δικαιώματα, την αντιμετώπιση της ακρίβειας, την σωτηρία του περιβάλλοντος, τα κοινωνικά δικαιώματα, την ειρήνη, την ισότητα, τον διεθνισμό. Ένα τέτοιο πρόγραμμα περνάει ταυτόχρονα μέσα από την πάλη για την ανατροπή της Ευρώπης-Φρούριο, της Ευρώπης του κεφαλαίου, της Ευρώπης της ανερχόμενης ακροδεξιάς, της Ευρώπης ορμητήριου ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων.
Για να γίνουν αυτά χρειάζεται ο συντονισμός των προσπαθειών όλων όσων θέλουν την σωτηρία της Ευρώπης και είναι αντίθετοι σε ένα κόσμο χωρισμένο σε συνασπισμούς, παρασυρμένους από τους οικονομικούς ανταγωνισμούς, τον ίλιγγο των εξοπλισμών και των πολεμικών επιχειρήσεων, δηλαδή της καταστροφής. Με λίγα λόγια, χρειάζεται η αλλαγή των κοινωνικών συσχετισμών δύναμης υπέρ των δυνάμεων της εργασίας.
Το όραμα της ενωμένης Ευρώπης ήταν πρωτίστως όραμα του επαναστατικού εργατικού κινήματος και πρώτος έριξε αυτό το σύνθημα, το 1913, ο Ρώσος επαναστάτης, Λ. Τρότσκι. Και για να επανέλθει αυτός ο υψηλός στόχος στην επικαιρότητα είναι απαραίτητη μια πρωτοβουλία, η οποία θα συμβάλλει στη δημιουργία μιας Κίνησης για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης.
Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα από μια πανευρωπαϊκή Διάσκεψη, όσων συμφωνούν με αυτή την προοπτική, στην οποία θα μπορούν να πάρουν μέρος κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς, ιδεολογικές τάσεις κομμάτων, κινήσεις (για την ειρήνη, τον φεμινισμό, τη νεολαία, τα δικαιώματα, το περιβάλλον, κ.λπ.), συνδικάτα και συνεταιρισμοί (ή αντίστοιχα σχήματα), διανοούμενοι, κ.λπ.
Μια τέτοια κίνηση θα βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με κάθε ολοκληρωτισμό, αντιπαραβάλλοντας ένα σοσιαλισμό με ελευθερία, στο πλαίσιο μιας σχεδιασμένης οικονομίας, με κοινωνικοποίηση και αυτοδιαχείριση των μέσων παραγωγής από τους ίδιους τους εργαζόμενους/-νες.
Μπορεί το όραμα για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης να μην έχει σήμερα στη συνείδηση των πολιτών κάποιο νόημα ή να φαίνεται μια αφηρημένη ουτοπική διακήρυξη, όμως είναι κατεπείγουσα ανάγκη να γίνει μια τέτοια έκκληση στους λαούς για συντονισμό, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις συνεχείς φρικαλεότητες, να λυθούν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα και να αποτραπούν οι πόλεμοι. Είναι ο δρόμος για να βρουν τα εκατομμύρια του πληθυσμού της Ευρώπης τις προϋποθέσεις για να αναπτύξουν μέσα σε μια ατμόσφαιρά πρωτοφανούς ελευθερίας όλες τις δημιουργικές τους ικανότητες, την πνευματική τους ευημερία και τον πολιτισμό.
Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα, δύο είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν: Θα αφήσουμε το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης να γίνει κάτω από την ηγεσία του κεφαλαίου και του νεοφιλελεύθερου σχεδίου; Ή ως Αριστερά θα προβάλλουμε και θα αγωνιστούμε για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης και του κόσμου ολόκληρου;
* Επιστημονικός συνεργάτης ΙΝΕ-ΓΣΕΕ